Metselwerk Inspecties & Hersteladviezen

Over onze dienstverlening

Metselwerk Onderzoek en Advies By Gerjo Molenaar27 februari 202426/03/2024

Over onze dienstverlening vanaf 1 Januari 2024

Voor onderstaande zakelijke (B2B) diensten kunt u hier een offerteaanvraag indienen.

Niet zakelijke klanten (particulier), neem dan contact op met Van Blijswijk Hersteladvies

Diensten (B2B)

Bezoekrapport met adviezen en aanbevelingen

Quickscan met drone (m.u.v. No-Fly zones)
Permeabiliteitstesten met Karstenbuis
Voeghardheidstesten met Schmidt Pendelhamer
Trekkrachtmeter-testen met Newton krachtmeter en TH renovatiespouwankers
Lintvoegwaterpassing indicatief scheefstand en zakkingen onderzoek

Lekkage onderzoeken voeren wij niet uit en zijn geen onderdeel van onze dienstverlening.

Onze tarieven

Uitsluitend zakelijke dienstverlening

Spouwmuuronderzoek + QuickScan met Drone

Metselwerk Onderzoek en Advies By Gerjo Molenaar2 augustus 202327/02/2024

QuickScan Gevelinspectie + Doelsoorten Onderzoek

Er zijn een aantal redenen te bedenken om gevels te inspecteren; veroudering, klimaat-uitersten, veranderende omgeving, slappe bodem, funderingschade etc. resulterend in verschillende schadebeelden. Daarnaast zijn er wensen om energetisch te verduurzamen.

Een spouwmuurconstructie met luchtspouw en invliegopeningen biedt onderkomen aan doelsoorten (Fauna). Dit zijn kleine diertjes zoals vleermuizen of gierzwaluwen die zich in de luchtspouw beschermd voelen om in ideale omstandigheden jongen groot te brengen. Een te plotselinge aanpak zoals het aanbrengen van na-isolatie in de spouw wordt sterk afgeraden.

Met een Drone inspecteren we visueel het geveloppervlak rondom het gebouw en maken we foto’s met hoge resolutie. Naderhand maken we een bezoekrapport met bevindingen en adviezen. We brengen o.a. invliegopeningen en bepaalde schadebeelden of gebreken in kaart.

Het bezoekrapport (QuickScan of Monitoren) bevat de volgende onderdelen; informatief, constateringen en samenvattingen (conclusie, adviezen en aanbevelingen). Het kan zijn dat we iets gezien hebben wat onderzoekswaardig is met daarbij een noodzaak. We schakelen dan met onze Flora & Fauna onderzoekspartner om adviezen uit te werken. Ook kunnen we bij noodzaak een licht destructief onderzoek met hoogwerker uitvoeren volgens protocollen.

Het verschil tussen een QuickScan of Monitoren. Een QuickScan inspectie voeren wij uit tijdens het eerste bezoek aan een gebouw. Monitoren inspecties voeren we uit als daar reeds een aanleiding voor is zoals bij geconstateerde gebreken of b bij veiligheid situaties die zijn voortgekomen uit een eerder onderzoek en/of bezoek aan een gebouw.

Spouwanker onderzoek

Metselwerk Onderzoek en Advies By Gerjo Molenaar10 januari 202220/04/2023

Bouwkundig spouwanker onderzoek

Thor Logical voert jaarlijks tientallen onderzoeken uit aan metselwerk constructies.

Een groot deel hiervan zijn spouwmuurconstructies bestaande bouw van vorige eeuw. Om een spouwmuur constructief sterk te kunnen maken worden vanaf de eerste toepassing spouwankers van metaal aangebracht om buitenblad met binnenblad te koppelen.

Detail - doorsnede 002_Tekengebied 1

Wij constateren in tenminste 80% van onze jaarlijkse gevelonderzoeken met spouwmuurconstructies, dat de originele metalen spouwankers functioneel niet meer voldoen en zichtbaar aan het einde van hun levensduur zijn. In ernstige situaties moeten op zeer korte termijn (0-3 maanden) renovatiespouwankers worden geplaatst. In andere situaties 12 tot 36 maanden, met als aanbeveling om jaarlijks de posities op locatie te laten controleren (monitoren). Wij voeren een spouwmuur onderzoek uit conform BRL 2109.

Inmiddels hebben we veel geleerd over na-isoleren (spouwvullingen) en wat daarvan de gevolgen kunnen zijn, daarnaast hebben we geconstateerd tijdens onderzoeken die plaats hebben gevonden tussen 2019 en 2021, dat destijds in zijn geheel of plaatselijk onvoldoende spouwankers zijn toegepast, of verkeerd zijn geplaatst, teveel speling hebben en/of dat spouwankers volledig verroest of doorgesleten zijn.

Bij een gevelinspectie voeren wij altijd destructieve onderzoeken uit op meerdere posities en verschillende windrichtingen, tevens controleren wij de kwaliteit en conditie van metselwerk, voegwerk, bouwdetails en of er koudebrug situaties aanwezig zijn.

Thor Logical bevindingen 2019-2021

40 gevelinspecties met spouwmuurconstructies (gemiddeld op jaarbasis).
80%-90% hiervan zijn spouwankers niet functioneel (meer dan 30 gevelinspecties).
Onvoldoende spouwankers aanwezig in geheel structureel of plaatselijk.
Spouwankers onjuist geplaatst, teveel speling, verroest of doorgesleten.

Belang van nulmeting

Metselwerk Onderzoek en Advies By Gerjo Molenaar27 december 202111/02/2022

Nieuwbouw activiteiten gaan in de meeste situaties gepaard met aanhoudende hevige trillingen waartegen bestaande bouw niet altijd bestand is. De trillingen gaan door de grond en bereiken als eerste de fundering van een bouwwerk. Zodra er schade is ontstaan aan een bestaand bouwwerk, in de buurt van de nieuwbouwactiviteiten, wordt dit gemeld bij de gemeente en in veel situaties bij de verzekeraar(s).

Hoe gaan we bij een nulmeting van een woonblok of pand te werk? Eerst zoeken we online de gegevens op (Geodata) over het complex, met bouwjaar en/of het pand een bepaalde status en waarde heeft in de directe omgeving en zoeken eventueel de nodige gegevens op over de fundering, de historie en functie van het pand m.b.t. plaatsgevonden wijzigingen .

Indien mogelijk doen we eerst meerdere metingen vanaf de grond met tenminste één markeerpaaltje die we eerst (op eigen grond bestaande bouw) in de grond slaan en te lood stellen en waar we een meetinstrument op plaatsen, daarmee kunnen we zowel de nok of dakrand en de goothoogte’s vastleggen en blijven monitoren. Hierna voeren we een lintvoegwaterpassing uit (indicatief) en kunnen hiermee reeds aanwezige posities met verzakkingen van het pand of woonblok indicatief tot op de millimeter vastleggen. Ook maken we gebruik van bijvoorbeeld aanwezige ijkbouten of putdeksels op vaste posities. Tevens meten we bij de entree (woningtoegang) het vloerpeil niveau en leggen deze vast om te monitoren.

Bij reeds aanwezige schade’s/scheuren in gevelmetselwerk noteren we de omvang en plaatsen scheurmeters waar nodig. Door regelmatig de situatie te monitoren en soms (helaas) het noodzakelijk vastleggen van nieuwe schade’s, scheuren en/of zakkingen, bouwen we een dossier op voor later. Vanzelfsprekend helpen we de nieuwbouw organisaties en bewoner(s) of eigenaar van bestaande bouw pand of complex met hersteladviezen, mocht er schade zijn opgetreden tijdens de bouwactiviteiten.

Afschilferen bakstenen

Metselwerk Onderzoek en Advies By Gerjo Molenaar12 november 202127/12/2021

Het afschilferen van de baksteenhuid komt eerder voor in situaties met hoge vochtbelasting en/of waar voegwerk ooit plaatselijk is vernieuwd, wat is hier aan de hand?

In een aantal situaties hebben we kunnen vaststellen dat deze baksteen soorten en kwaliteiten destijds al niet geschikt waren voor gevelmetselwerk. Hardgrauw baksteen kwaliteit is al meer dan honderd jaar de norm en standaard geschikt voor gevelmetselwerk bij grotere bouwwerken, de soorten die we hier aantreffen (afbeeldingen), waarbij het oppervlak afschilfert en verpoederd, zijn helaas van inferieure kwaliteit. Hoe komt dat?

De bakstenen zijn in deze situaties gemaakt van een magere kleisoort waaraan zeer fijn zand is toegevoegd of eerder kleipoeder. Deze klei samenstelling heeft men gevormd in een mal, daarna gedroogd en weer daarna gebakken in een steenoven. Deze bakstenen werden in de steenoven niet al te hoog verhit, om te voorkomen dat al tijdens het bakken scheuren zouden ontstaan. De celstructuur van deze inferieure baksteen kwaliteit is minimaal ten opzichte van een standaard hardgrauw baksteen kwaliteit. Daarom nemen deze inferieure bakstenen minder water op, omdat ze namelijk minder poreus zijn en toch niet al te hard en sterk zijn. Daar komt wel bij dat deze inferieure bakstenen (qua toepassing) minstens 70 jaar hun dienst bewezen hebben en dat deze stenen door normale degradatie steeds minder poreus geworden zijn (dichtslibben van cellen).

Nemen we in ogenschouw de regelmatige en verhoogde waterbelasting op het voegwerk (eveneens 70 jaren oud), dan wordt het hemelwater nog redelijk opgenomen door de mortel zelf maar kan het vocht in de gevel nauwelijks nog door het bakstenen metselwerk terug transporteren en drogen aan het buitenklimaat. Het metselwerk in deze situatie is overigens nimmer gehydrofobeerd, toch zien we matige absorbtie tijdens testen met de Karsten buis op de bakstenen zelf. Wanneer wordt het schadebeeld dan groter?

Het schadebeeld wordt groter zodra voegwerk vervangen wordt bij bepaalde inferieure bakstenen (zoals in deze situaties met het afschilferen en verpoederen van bakstenen) en waarna vochttransport terug uit de muur naar het buitenklimaat wordt belemmerd door vernieuwde voegmortel en vochtverzadiging optreedt langs de baksteen- buitenranden.

Wat nu wel en wat niet!

Wat wel:

Eerst inventariseren; waar (posities), waarom (oorzaken), algemene integriteit (factoren)
Stenen laten beproeven en testen in laboratoria (minstens twee verschillende laboratoria)

Wat niet:

Gevelmetselwerk schoonspoelen, ook niet zachtreinigen met water
Geen bakstenen mechanisch verwijderen
Geen voegmortel mechanisch verwijderen
Geen steenversteviging toepassen (minimale porositeit)
Geen buitenisolatiepakket en afwerking aanbrengen met lijm en ankers aan metselwerk (loslaten ondergrond)

Zout Gevelmetselwerk

Metselwerk Onderzoek en Advies By Gerjo Molenaar12 oktober 202125/04/2024

Gevelmetselwerk in een vochtige zilte lucht klimaat neemt meer zout op afhankelijk van de porositeit van de baksteen en voegwerk. Zout trekt weer vocht aan en houdt deze langer vast.

Gebouwen met metselwerk langs de Noordzee kust zijn vaak extra kwetsbaar door aanwezigheid van zouten die in het metselwerk getrokken zijn of zouten die reeds aanwezig waren tijdens het bouwen en metselen met metselmortel (specie) destijds waarin duinzand werd toegepast als aggregaat. Het zeeklimaat met zilte lucht en seizoensgebonden terugkerende hoge luchtvochtigheid, zorgt dus voor langdurig vochtverzadigd metselwerk.

In een vochtig zilte lucht klimaat neemt baksteen en voegwerk meer zout op afhankelijk van de porositeit en ouderdom. Zout trekt weer vocht aan en houdt deze langer vast. De gevolgen van een langdurige en aanhoudende situatie met natte gevels zijn bekend; zoals het uitspoelen van bindmiddelen en verschralen van de mortel (degradatie) en het roesten van stalen ankers en/of profielstaal. De gevolgen bij spouwmuurconstructies zijn meestal het door-roesten van stalen spouwankers en het uitzakken van nat geworden isolatiematerialen met als gevolg thermisch warmteverlies.

Een indicatie van dat er zouten in gevelmetselwerk aanwezig zijn, kun je herkennen aan natte en droge delen in gevels langs de kust terwijl het enige tijd niet geregend heeft en dat gevels zijn vervormd (bolling of uitbuiken) en/of schoorstenen die niet meer recht staan.

Zouten in gevels van baksteen metselwerk blijven meestal inert door aanwezigheid van vocht, tenzij droge hete zomers, zoals in 2020 en 2021 (als de droging erg snel verloopt, dan verdampt het water al uit de steen en bereikt het meegevoerde zout dus niet het oppervlak) het vocht uit gevels doet verdwijnen en zoutkristallen gaan uitzetten met metselwerk vervormingen tot gevolg; omdat zoutkristallen toenemen in omvang en zodoende druk kunnen opbouwen tot wel 80 Bar oftewel 80 x 100 kPa (kilo Pascal).

Sinds 2022 en 2023 zien we meer schadegevallen van gevelmetselwerk langs kustgebieden.

Tegenwoordig zijn er beproefde systemen waarmee een teveel (overschot) aan zouten aan gevelmetselwerk onttrokken kunnen worden en een balans zal ontstaan waardoor de mogelijkheid zal voordoen om het gevelmetselwerk en voegwerk na enige tijd weer te kunnen herstellen op traditionele manier. Enkele weken na dit gevelherstel kan men al een systeem toe gaan passen waarmee de opname van zouten zal worden beperkt en/of kan worden gereguleerd met een langer behoudt van het gevelmetselwerk als resultaat.

Bij spouwmuurconstructies is het raadzaam om roestvaststalen renovatiespouwankers aan te brengen.

Metselwerk schade door indringing van chloride is niet eenvoudig te voorkomen. De schade is soms zichtbaar en meestal onzichtbaar aanwezig bij constructies aan zee en Nederlandse kuststrook met een breedte van circa 10 kilometer. Zout in combinatie met porositeit van metselwerk resulteert in ons klimaat niet direct in schade omdat grove poriën in machinale vormbak baksteen vocht kunnen opnemen en afstaan zonder belemmering. Overigens hebben verblend-strengpers-bakstenen/geglazuurde bakstenen kleinere poriën. Tijdens het bouwen in kustprovincies achtte men duinzand uit de directe omgeving geschikt als bouwmateriaal voor metselwerk. Duinzand is een fijn zand (kleine korrel) en bevatte van nature zouten waardoor bij deze toepassing hoeveelheden chloriden meteen in de gebouwschil constructie terechtkwamen. Het nadeel van fijn zand (aggregaat) in een legspeciemortel op basis van Portlandcement en kalk is dat deze in compact verdichte staat het vochttransport belemmerd en het metselwerk het vocht langer vast zal houden. Dit mechanisme is enerzijds gunstig in ons klimaat maar bij klimaatopwarming zullen schadebeelden ontstaan. Zoutkristallen blijven klein en inert binnen de baksteen en mortel poriën, totdat warme hete zomers plaatsvinden zoals enkele jaren geleden. Door lange hete zomers warmen gevels op, ontstaat meer druk door vochtdiffusie en droogt gevelmetselwerk meer uit, waardoor zoutkristallen kunnen groeien en vervormingen ontstaan. In situaties waar zonbeschenen gevelmetselwerk onvoldoende kan uitzetten zien we on-omkeerbare verplaatsing en vervorming met grenstoestanden en kans op bezwijken van gevelmetselwerk. Zeker als de spouwankers in slechte staat zijn. Daarnaast attenderen wij erop om gevelmetselwerk in kustgebieden niet te hydrofoberen en een voegmortel herstelmethode advies aan te vragen. (In dit artikel is beperkte informatie gegeven om binnen de scope te blijven).

Daarnaast zijn in de jaren 70 en 80 van vorige eeuw veelvuldig luchtbelvormers toegepast bij het aanmaken en mengen van de legspeciemortel (Darex luchtbelvormer mocht spaarzaam worden toegepast maar daar hield men zich meestal niet aan). Deze minuscule luchtbelletjes in de legspeciemortel werden niet opgevuld met watermoleculen en fungeerden als expansievaten waardoor vrijgekomen warmte en afgifte door de toepassing van Portlandcement het verhardingsproces versnelde. Het voordeel van een luchtbelvormer is het toelaten van het uitzetten en krimpgedrag van deze legspeciemortel. Een negatief effect is vermindering van hechting tussen mortel en baksteen en toenemen van zouten uitbloei, het positief effect van een luchtbelvormer is de vorstbestendigheid van een gevelmetselwerk oppervlak.

Spouwvervuiling

Metselwerk Onderzoek en Advies By Gerjo Molenaar17 september 202123/12/2021

Wat is Spouwvervuiling?

Sinds de jaren 30 van vorige eeuw worden spouwmuurconstructies van metselwerk toegepast bij woningen. Tussen de buitenmuur en de binnenmuur is een holle ruimte die we spouw noemen, soms is de spouw voorzien van isolatiemateriaal. In het begin toen spouwmuurconstructies voor het eerst werden toegepast, was de spouwmuur geventileerd en zat er nog geen isolatiemateriaal in de spouw. Tijdens het vol en zat metselen van de gevel (buitenmuur), viel telkens een beetje overtollige speciemortel aan de achterkant van de baksteen in de spouw en dit hoopte zodoende op tot enkele of meerdere lagen. We zien ook regelmatig bouwafval in de spouwruimte zoals achtergebleven bouwmaterialen.

Door het ophopen in de spouw drukt de mortel samen en klontert deze tot een geheel, op die posities komen vaak vochtbruggen en/of koudebruggen voor waar tevens thermisch warmteverlies aanwezig is en veelal gevolgschade kan optreden bij gevelelementen.

Asbest en gevelinspectie

Metselwerk Onderzoek en Advies By Gerjo Molenaar9 augustus 202123/12/2021

Bij houten raamkozijnen werden vaak dunne en smalle randstroken van asbest langs de kozijnstijlen en voor de spouwlat aangebracht als waterkering in de spouwmuur. Ook komen wij regelmatig ‘asbestverdacht bitumen waterkering materiaal’ tegen boven gevelvullingen en verdiepingsvloer niveau, bij bijvoorbeeld de zogenoemde betongevelbanden. Laboratoriumonderzoek zal verder moeten uitwijzen of deze materialen inderdaad asbest bevatten en of deze schadelijk zijn voor de gezondheid.

In rechte schoorsteenkanalen van metselwerk zien we toch vaak nog de bekende asbestkanalen en soms in het ergste geval, komen we houtskelet binnenbladen tegen met asbest-plaatafwerking aan de spouwzijde.

Daarnaast treffen we ook monoliet gevormde waterslagen aan bij borstweringen en de welbekende doorvoer- kanalen of koorden van gevelkachels die asbesthoudend zijn.

Tijdens onze inspecties komen we regelmatig in contact met asbest inventarisatie inspecteurs op het zelfde project en herstellen ‘in overleg’ de schade aan metselwerk die tijdens asbest inventarisatie onderzoek is veroorzaakt.

Ook inspecteren wij de aansluiting van gevels met hellende en/of platte daken en treffen ook daar regelmatig asbestverdacht materiaal aan.

In situaties waarbij de gevelvullingen worden vervangen stuit men o.a. op asbest langs de kozijnstijlen en soms erboven de waterkering van asbest houdend bitumen materiaal. Hier ontstaat een probleem als het houten kozijn wordt verwijderd door een asbest- verwijdering/sloop partij en een nieuw kozijn geplaatst moet worden door een andere partij. In deze bijzondere situaties die vaker voorkomen dan we denken, dient vooraf een goed werkplan te worden uitgewerkt.

Gevelinspectie na brand

Metselwerk Onderzoek en Advies By Gerjo Molenaar16 juli 202123/12/2021

Dagelijks komen woningbranden voor waarbij schade aan de gebouwschil ontstaat.

In bijna alle situaties kunnen alle zichtbare schade’s weer hersteld worden door vakmensen en specialisten.

Een brand met hoge temperaturen echter, kan bij gevels van metselwerk grote schade’s veroorzaken die niet altijd of direct waarneembaar zijn, denk aan gesmolten waterkeringen of bouwdelen met constructieve functies maar ook aantasting van monoliet metselwerk en met name muren die opgetrokken zijn met kalkhoudende mortels.

De kalk in een kalkhoudende mortel kan door brand omgezet worden in ongebluste kalk waardoor spanningen op bestaand metselwerk zullen toenemen, waaruit weer gevolgschade kan ontstaan zoals het afschilferen van baksteen en voegwerk in een later stadium.

In die situaties met gevolgschade aan metselwerk door o.a. eerdere blootstelling aan hoge temperaturen bij brand, kunnen wij de nodige onderzoeken uitvoeren t.b.v. adviezen geven voor herstellen van monolithisch metselwerk.

Metselwerk Reparatie

Metselwerk Onderzoek en Advies By Gerjo Molenaar5 juli 202109/08/2021

12aac7b1-d052-4f4e-84e7-f511880f4ee7

Schade aan metselwerk laten herstellen is de beste manier om erger te voorkomen. Metselwerk dat schade heeft opgelopen verliest vaak een groot deel van een belangrijke functie. Als mechanische schade aan metselwerk is ontstaan door plotselinge impact van onder, boven of opzij, dan is het geheel onvoldoende homogeen of compact verbonden en kunnen scheuren optreden tussen mortel en bakstenen waardoor het metselwerk los bij elkaar op z’n plek wordt gehouden slechts door zwaartekracht of tussen omliggende bouwelementen. Bij hoge wateropname kan vocht in de naden achterblijven en bevriezen in de winter waardoor ijs in volume en daarmee de schade en scheurvorming zal toenemen. Metselwerk reparatie dient ook esthetisch te zijn waarbij het karakter en beeld behouden blijft van de uitstraling die het metselwerk geeft en aan de buurt.

Metselwerk reparatie kan ook tijdens regulier onderhoud worden uitgevoerd waarbij kleine herstellingen direct opgepakt kunnen worden.

Ook zijn er regelmatig bakstenen van ouder metselwerk die los komen door natuurgeweld en soms door uitvoeringsfouten aan gevelmetselwerk, waardoor onveilige situaties kunnen ontstaan en direct actie ondernomen zal moet worden door vakkundig en veilig onderzoek.

Oude gebouwen met massief steensdik gevelmetselwerk waarbij gevelankers of stalen onderdelen zijn gaan roesten in metselwerk hebben ook schade’s en scheuren die achteraf te herstellen zijn en waarbij de oorzaak van het probleem vaak kan worden verholpen door vakkundig herstel.

Tenslotte komen we aan bij het opnieuw verbinden van metselwerk op constructieve wijze. Met muurankers in diverse lengtes en diameters kunnen gevels weer eenvoudig aan bouwmuren gekoppeld worden, losse metselwerk elementen kunnen weer vastgezet worden en spouwmuurconstructies kunnen weer snel worden hersteld met renovatiespouwankers die doorheen gevelmetselwerk aangebracht worden in het binnenspouwblad van beton, steen of hout. Ook komen renovatiespouwankers goed van pas bij het toegevoegde gewicht van buitenschil isolatie systemen.

Soms is metselwerk reparatie onoverkomelijk maar vaak had dit eenvoudig kunnen worden voorkomen; zoals voorafgaand het vervangen van gevelkozijnen, door het preventief versterken en toepassen van een latei constructie herstelsysteem boven het gevelkozijn en waardoor het metselwerk niet zal losscheuren of uiteenvallen.

Meer informatie over metselwerk reparatie producten en systemen kunt u vinden op www.thorhelical.nl

Particulieren kunnen hier eveneens rechtstreeks terecht voor het aanvragen van een offerte bij Thor Helical gecertificeerde aannemers in de eigen regio om metselwerk reparatie en herstel uit te laten voeren https://www.thorhelical.nl/offerte-aanvragen/

Schade door kozijnankers

Metselwerk Onderzoek en Advies By Gerjo Molenaar9 juni 202123/12/2021

Gevelmetselwerk ‘schade door kozijnankers’

Om houten kozijnen vormvast in een spouwmuur-constructie te bevestigen worden aan het binnenblad van metselwerk gegalvaniseerde kozijnankers aangebracht. Als het metselwerk van het binnenblad tot een bepaalde hoogte is opgetrokken worden de houten kozijnen op hoogte gesteld (te lood en waterpas op een vastgestelde positie) en afgeschoord met houten latten. Vooraf wordt ter plaatse van de spouw positie een zogenoemde spouwlat van hout tegen de kozijnstijlen aangebracht met grote spijkers, deze spouwlat krijgt gewoonlijk een behandeling met een laag (loodvrije)menie net als het kozijn rondom. De kozijnankers worden bij voorkeur in de hoek en aansluiting houten kozijnstijl met spouwlat aangebracht, in het houten kozijn zelf. Bij hardhouten kozijnen is het makkelijker om de kozijnankers in de spouwlat (vaak een minder harde houtsoort) aan te brengen.

Op een bepaald moment kwam men op een (goedbedoeld) idee, om ook in het gevelmetselwerk kozijnankers in houten gevelvullingen aan te brengen in een spouwmuur-constructie, waardoor we tegenwoordig in veel situaties met gevelmetselwerk schade’s tegenkomen door roestende kozijnankers. Stukken steen komen los en kunnen vallen en gevaar opleveren voor passanten. Ook zien we vaker dat metselwerk wordt uiteengedrukt of opgedrukt waardoor scheuren ontstaan in lintvoegen en het gevelmetselwerk niet meer homogeen verbonden is als geheel.

Kozijnankers die destijds in het buitenblad van gevelmetselwerk zijn aanbracht en inmiddels zijn gaan roesten moeten wel zo snel mogelijk worden verwijderd. In het verleden bij gevelherstel en onderhoud werden voegen wel vernieuwd maar deed men niets aan roestende kozijnankers terwijl kapotte stenen en stootvoegen vaak wel werden hersteld maar lengtescheuren in lintvoegen nauwelijks, met als gevolg dat eerder waterophoping in een scheur in een lintvoeg bij vorst zal gaan uitzetten en de schade alsmaar groter wordt, dit komt voor bij gevelmetselwerk van bakstenen die slecht hechten aan de mortel en waar het constructief herstellen van gevelmetselwerk tot hoge kosten kan leiden.

Kozijnankers worden ook met kunststof pluggen bevestigd en toegepast op plekken waar nieuw metselwerk aansluit op bestaand metselwerk (afbeelding rechts).

Gedane zaken qua gevelonderhoud

Metselwerk Onderzoek en Advies By Gerjo Molenaar14 mei 202123/12/2021

Gedane zaken kwaliteit gevelonderhoud. Veelvuldig komen we situaties tegen waarbij gevelmetselwerk en betondelen zijn hersteld echter van korte duur omdat voor of tijdens uitvoering niet of nauwelijks gekeken wordt naar werkelijke oorzaken.

Bij hoge gebouwen valt moeilijk af te lezen wat de kwaliteit van het gevelherstel algemeen is tenzij je de kans krijgt om er recht voor te staan. Gelukkig zijn er voldoende gevelspecialisten die wel serieus omgaan met bepaalde situaties die ze aantreffen en die ook duurzaam advies durven te vragen.

Door een gevelspecialist zijn we benaderd voor een gevelonderzoek omdat vele schades wel goed in beeld zijn maar de oorzaken niet en destructief onderzoek daarbij kan helpen om de juiste strategie te bepalen voor duurzaam herstel. In het metselwerk van de kopgevel komt veel staal voor en gevolgschade daarvan m.b.t. metselwerk algemeen. Ook de oppervlakte schade van de monolithisch gevormde betonnen gevelbanden kwam aan bod. Meerdere lagen coating verhullen deze betonschade’s niet meer, ook het betonherstel dat afgelopen jaren (rudimentair van aard) was uitgevoerd heeft niet het duurzame karakter dat je ervan zou mogen verlangen.

Kortom, het gevelonderhoud van afgelopen jaren had beter gekund. Als voorbeeld het staal van kozijnankers aan de oppervlakte duidelijk waarneembaar is blijven zitten, deze roestende kozijnankers hebben ook kans gezien het metselwerk op en uit elkaar te drukken. De spouwankers zijn eveneens gaan roesten en daarnaast zijn ooit tijdens de bouw beton- stalen staven ter versterking in lagen geplaatst van de bovenste verdieping in kopgevelmetselwerk, en al die jaren en keren dat onderhoud heeft plaatsgevonden visueel zichtbaar. Gelukkig in deze situatie met de kopgevel is het niet te laat, de juiste gevelspecialist is hier aan het werk en kiest voor duurzaam herstel.

Op bovenstaande afbeelding zie je de aansluiting van reparatiemortel op het originele beton met wapening. Hier is echter onvoldoende duurzaam gehandeld.

Mandelige muur herstellen

Metselwerk Onderzoek en Advies By Gerjo Molenaar29 april 202123/12/2021

Een scheiding- tussenmuur of bouwmuur tussen twee woningen of als gezamenlijk onderdeel van appartementen, die dezelfde fundering delen, wordt in het kader van gemeenschap een ‘Mandelige muur’ genoemd.

Het onderhoud en/of vernieuwing van een mandelige fundering of muur, als gemeenschappelijk eigendom, is voor rekening van alle mede-eigenaren (bijvoorbeeld VvE), in ieder geval een (bepaald) deel afhankelijk van de situatie.

Voor het onderzoeken en schrijven van adviezen bij scheurherstel metselwerk kunnen de kosten van het onderzoek en schrijven van het rapport worden gedeeld waar het een mandelige fundering en muur betreft.

De herstelkosten van een mandelige fundering en muur, zoals technisch scheurherstel metselwerk en versterking van fundering en metselwerk, dienen ook gedeeld te worden met mede-eigenaren.

Artikel 5:65 BW bepaalt dat mandelige zaken op kosten van alle mede-eigenaars (deelgenoten) worden onderhouden, gereinigd, en, indien nodig, vernieuwd. De ene mede-eigenaar kan dus van de andere mede-eigenaar vorderen dat deze meebetaalt aan onderhoud of aan een noodzakelijke vernieuwing.

[bron]

Onderhoud van een mandelige muur of fundering

Klimaatverandering en wachten op scheuren in metselwerk

Metselwerk Onderzoek en Advies By Gerjo Molenaar1 april 202123/12/2021

Droogte en een laag grondwaterpeil is funest voor woningen en gebouwen van metselwerk. Vorig jaar en het jaar daarvoor (2019) hebben we veel kunnen lezen en zien wat er met oudere woningen kan gebeuren als de droogte een lange periode aanhoudt.

Scheefstand en verzakking van woningen is niet tijdelijk en als het al gebeurt dan zien we de ernst van de zaak niet direct in. Pas als scheuren zich openbaren, ramen en deuren niet meer open of dicht kunnen, vloeren kraken en lekkages optreden, dan pas komt men in actie. Bij het verkopen van een woning hoort een taxatierapport. Een huis vol scheuren bewonen is niet prettig maar een huis vol scheuren kopen is een risico. Funderingschade en omgevingsfactoren lossen zichzelf niet op. Niets doen is geen optie.

Niet alleen woningen en gebouwen van metselwerk hebben kans op scheuren in metselwerk, ook infrastructuur zoals kade’s en bruggen met een fundatie blijken onvoldoende bestand of duurzaam te zijn. Veel scheuren in metselwerk verdwijnen achter nieuw voegwerk en zo zie je er een bepaalde tijd niets meer van.

Het opsporen van scheuren in metselwerk kan tegenwoordig wel met automatische scheurdetectie op basis van foto’s en kunstmatige technologie (TNO).

We hebben ook goed nieuws voor woning en gebouw -eigenaren en/of potentiële woningverkopers die niet willen blijven (af)wachten tot hun huis of pand kapot gaat of onverkoopbaar wordt door onze huidige klimaat(verandering) en omgevingsfactoren.

Als de fundering voldoende sterk en stabiel is kan men preventief metselwerk versterken met producten en systemen van Thor Helical.

Thor Helical is ontwikkelaar en wereldwijd marktleider van producten en systemen om metselwerk vrijwel onzichtbaar te herstellen en te versterken. Naast scheurherstel systemen zijn er ook ankers die snel en eenvoudig aan te brengen zijn. Alle metselwerk wapening producten zijn van hoogwaardig roestvast staal. Na herstellen van scheuren en aanbrengen van nieuw voegwerk is het metselwerk weer als nieuw.

Vergipsing Baksteen Metselwerk

Metselwerk Onderzoek en Advies By Gerjo Molenaar11 maart 202123/12/2021

Grauw witte waas op baksteen metselwerk

Je ziet het meestal bij gevelmetselwerk die het meest blootgesteld wordt aan neerslag (regenzijde). In deze situatie gaat het om woningen die gebouwd zijn eind jaren 60, een poos geleden dus. Je ziet duidelijk dat de grauwe waas zich voordoet op de baksteen. We hebben het hier over vergipsing omdat deze grauwe waas zich heeft afgezet op het buitenoppervlak van met name de bakstenen en lastig te verwijderen is.

Door het uitvoeren van destructief onderzoek kunnen we eenvoudig achterhalen welke oorzaken hebben bijgedragen aan het vergipsen, tot zelfs jaren na het optrekken van dit gevelmetselwerk.

Hoe komt het dat kalk (bindmiddel) als onderdeel van de oorspronkelijke speciemortel, zich aan het oppervlak van baksteen metselwerk vastzet? Naast de eigenschappen van het kalk (zoute mineralen) onderzoeken we verder.

Op de afbeelding linksboven met rode baksteen zie je duidelijk de grauwe waas op de bakstenen kort na een hevige regenbui, het voegwerk en daarachter de legmortel zijn vochtverzadigd en steekt qua contrast sterk af. Door een chemisch proces kan tevens gevolgschade ontstaan, in deze situatie het afsplinteren van de baksteenhuid. Op de afbeelding rechts het metselwerk met gele baksteen waarbij hetzelfde euvel. Hier hebben we een opening gemaakt in het buitenblad.

Tijdens het uit-boren en hakken van de baksteen werd het ons meteen duidelijk dat hier een sterk bepalende factor aanwezig is. De samenstelling van de speciemortel (legmortel) bevat naast Portland cement en kalk het aggregaat Zavel.

Zavel is een grondsoort die merendeels uit zand bestaat met tussen 8 en 25% kleideeltjes en uiterst geschikt als aggregaat werd toegepast in metselspecie, ook tegenwoordig nog maar dan in kant en klare droge mortelspecie.

Men spreekt van Zavel als grond een bepaald percentage leem (klei) bevat. Het hoofdbestanddeel van Zavel wordt gevormd door rondkorrelig zand (0>- 2mm). Dit geelachtige zand is een mengsel tussen leem en zand waardoor het smeuïger is en het vocht langer vasthoudt. Daarom is het uitermate geschikt voor het aanmaken van metselmortel. Het nadeel van zavel is de vorstgevoeligheid.

Voor het bereiden en mengen van de speciemortel (Portland cement, Kalk bindmiddel en fijn-middelgrof Zavel aggregaat) werd er meestal ook een luchtbelvormer aan toegevoegd, waardoor een vetter en langer verwerkbare speciemortel verkregen werd.

Een luchtbelvormer zorgt ervoor dat de mortel minder stroef verwerkt kan worden en minder hoeveelheden (volume) water nodig is voor verwerking, het belangrijke nadeel -van minder water aanwezig in de mortelsamenstelling- is dat kalkdeeltjes daardoor in eerste instantie onvoldoende kunnen uitharden en in een later stadium alsnog -na het vele vocht in metselwerk- hydrateert, zelfs jaren later na optrekken van metselwerk waarbij gevels tijdenlang worden blootgesteld aan veel neerslag en daarbij de legmortel dus bijdraagt (Zavel) aan het vasthouden van vocht, hebben wij mogelijk de oorzaak gevonden van deze vergipsing.

Het verwijderen van de vergipsing van het oppervlak van bakstenen kan mechanisch door het softstralen of luchtgommen met een fijn granulaat. Het gewenste resultaat bereik je door het uitvoeren van enkele proefvlakken op verschillende posities. De oppervlakte van de baksteen zal enigszins lichte schade oplopen en daarom adviseren wij het aanbrengen van een impregneermiddel als bescherming van gevelmetselwerk tegen neerslag en vervuiling na afloop.

Gevel en Dak – verduurzaming advies

Metselwerk Onderzoek en Advies By Gerjo Molenaar9 maart 202123/12/2021

Bij gebouweigenaren is oude- en meer recente technische kennis over hun complex(en) terug te vinden in documentatie binnen archieven en/of computersystemen. De documentatie van een complex is vaak niet meer volledig omdat veelal stukken zijn verdwenen of onvoldoende zijn bijgehouden, waardoor niet altijd duidelijk is wat er achter een gevel- of dak afwerking aanwezig is en of dit strookt met de huidige aanwezige bouwinformatie.

Soms krijgen we met wat geluk bestektekeningen of werktekeningen toegestuurd en als het kan revisietekeningen met daarbij de bouwdetails (en een materiaalstaat met stempel definitief zou helemaal geweldig zijn). Omdat bestek- en werktekeningen sterk kunnen afwijken van de werkelijkheid (hoe er destijds ook echt gebouwd is), komen we in de praktijk tijdens gevel- en dakinspecties vaak voor verrassingen te staan en blijkt een detail of bouwmateriaal anders te zijn dan gearchiveerde bouw- informatie en/of documentatie.

Met alle respect voor de bouwlieden in de decennia van de wederopbouw (na WW2) en met name de periode tussen 1970 en 1988, zien we dat een gebouwschil in werkelijkheid vaak afwijkt en/of anders qua doorsnede is uitgevoerd dan oude tekeningen en huidig uiterlijk ons hebben doen vermoeden. In de decennia van de wederopbouw werden woningen uit de grond gestampt met de kennis, de middelen en bouwmaterialen – waaronder asbest – die op dat moment voorradig waren. Na de ontdekking en toepassing van aardgas in Nederland (1959-1963) kwam er meer hoogbouw en qua snelheid ook meer prefab toepassingen bij. Om de snelheid van bouwen te optimaliseren qua gebouwschil, werd een tariefsysteem ingevoerd.

Tariefsysteem

Bij het behalen van een vastgestelde productie per bouwdiscipline per dag, ontvingen de bouwlieden een extra geldbeloning naast het netto loon. Het voordeel van een (rond het millennium 2000 afgeschaft) tariefsysteem is dat de productie gehaald werd binnen gestelde bouwtermijn. De nadelen (slordigheden) van het tariefsysteem blijken eveneens zoals:

Spouw niet overal even breed en spouwvervuiling
Details die niet kloppen en juist voor problemen zorgen zoals waterkeringen
Onvoldoende spouwankers en/of onjuist geplaatst
Onzorgvuldig isolatie of zelfs na-isolatie toegepast
Gevolgschades door onvoldoende materialenkennis
Makke gevelmetselwerk door onjuist gebruik (gemak) van toeslagmiddelen in de legmortel
Bouwschuim – vilt – folie – en overige chemie of kunststof; onbekendheid met de juiste toepassingen

Een ander belangrijk nadeel van bouwen in Nederland tot circa 1980 was het gebrek aan voldoende kennis over toepassen van isolatie en thermische onderbreking in gebouwconstructies.

Tijdens gevel- en dakinspecties van wooncomplexen vanaf bouwjaar 2010, zien we dat de invloed van bouwtoezicht sterk achterwege is gebleven. In de periode vanaf 2010 trokken gemeenten zich terug met bouw- en woningtoezicht, werd er minder dagelijks toezicht door bouwopzichters uitgeoefend of kregen bouwopzichters meer projecten toebedeeld, waardoor onvoldoende aanwezigheid, aandacht en betrokkenheid ontstond. Zodoende kon de bouwopzichter onvoldoende ondersteuning bieden aan de uitvoerder en bouwplaats personeel.

De verantwoordelijkheid van bouwbedrijven en gebouweigenaren werd alsmaar groter en alle precaire zaken zoals eisen aan constructies, brandveiligheid en energetische duurzaamheid werden richting de aannemers verschoven. Dit zien we ook in het nieuwe kwaliteitsborging systeem.

Nu begrijpt men ook waarom een gevel- en dakinspectie noodzaak is bij bestaande bouw als men wil verduurzamen. Met gebrekkige archiefdocumentatie en aanname’s alleen komt men onvoldoende dicht bij de werkelijkheid qua kennis van de huidige gebouwschil.

Een gevalideerd inspectierapport met een chronologisch heldere opbouw van huidige technische staat (constateringen), met adviezen en aanbevelingen waaronder opties voor het door de gebouweigenaar laten opstellen van scenario’s en een preferent scenario, daarbij is ons devies;

Het Startpunt voor Bouwkundig Technisch Onderzoek en Advies – Thor Logical

Spouwvervuiling

Herstel Advies Metselwerk, Technisch Gevelonderzoek By Gerjo Molenaar8 februari 202123/12/2021

Bij hoge gebouwen zoals flats zie je bij de verdiepingen op vloerniveau vaak horizontale betonbanden en daartussen in het metselwerk. Dit metselwerk aan de buitenzijde (gevel) noemen we een buitenblad en in dat geval is er meestal ook een binnenblad, als het inderdaad – zoals in dit geval – gaat om een spouwmuur. Het buitenblad is – als het goed is – op meerdere posities verbonden met metalen spouwankers aan het binnenblad.

Het binnenblad van een kopgevel is in de meeste situaties met hoogbouw monolitisch gevormd beton of van gemetselde betonblokken en is constructief maar ook komen we andersoortig steenachtig substraat en bouwmaterialen tegen tijdens onderzoek zoals binnenbladen bij gevels met betondelen en bij de langsgevels. Welke materialen er destijds zijn toegepast weet je nooit exact voor aanvang en het uitvoeren van onderzoek omdat informatie zoals revisietekeningen en/of materiaalstaat meestal ontbreken.

Dan rijzen de volgende vragen;

Wat zit er nu in de spouwmuur algemeen
Wat is de kwaliteit van de spouwankers
Hoe breed is de spouw
Wat is de kwaliteit van de waterkeringen
Wat is de kwaliteit van eventueel aanwezige isolatie of na-isolatie
Zit er asbest in de spouwmuur bij kozijnaansluitingen
Is de spouw voldoende breed voor na-isolatie
Waar zijn koudebruggen en is spouwvervuiling aanwezig
Waar is tocht en vochtdoorslag mogelijk
Hoe is de hechting van mortel een stenen onderling
Met welk soort bindmiddel en mortelsamenstelling is destijds gebouwd

We zullen hier specifiek ingaan op spouwvervuiling, wat is spouwvervuiling precies?

Tijdens het vol en zat metselen met bakstenen ontstaan aan de spouwzijde speciebaarden die door het eigen gewicht loskomen en ook tijdens het vertinnen van het binnenblad van metselwerk vallen specieresten in de spouw. Hoe hoger het metselwerk (5 tot wel 44 lagen waalformaat baksteen), des te meer speciemortel er in de spouw terecht kan komen en zal ophopen.

Bij een brede luchtspouw is vanzelfsprekend meer ruimte voor speciemortel om onbelemmerd te kunnen vallen en ophopen. Zolang deze specie blijft ophopen in situaties met een beton gevelband die aan de achterliggende betonconstructie (betoncasco) is verbonden, dan kun je je voorstellen dat de spouw tot een aantal lagen boven een beton gevelband op deze plekken behoorlijk gevuld is. In de regel komen we meerdere lagen ophoping van spouwvervuiling tegen waaronder ook flora en fauna bij hoogbouw gevelmetselwerk met spouwmuurconstructies.

De nadelen van spouwvervuiling boven betondelen – die verbonden zijn met achterliggende constructie – is het buitengevel gebied met aanzienlijke warmteverlies (door de grootte van de koudebrug) en het vasthouden van vocht onder in de spouwmuur dat tijdens bevriezing kan uitzetten en metselwerk doet scheuren.

Ook in deze situaties zijn er verschillende oplossingen mogelijk in het kader van energetisch verbeteren en verduurzamen van het gebouw die we in onze rapportages vermelden bij de sectie advies en aanbevelingen.

Metselwerk Fundering Herstellen

Herstel Advies Metselwerk By Gerjo Molenaar8 januari 202123/12/2021

Gebouwen tussen 1600 en 1900 hebben meestal funderingen die bestaan uit houten palen in combinatie met metselwerk erbovenop of die alleen bestaan uit een gemetselde fundering met baksteen en mortel (op een vlakke voldoende draagkrachtige bodem). Fundering metselwerk is massief en heeft een bepaalde breedte en hoogte. Belangrijk is de aanlegdiepte van fundering metselwerk en dat de grondlaag eronder niet kan bevriezen.

Oude gemetselde funderingen in Nederland bestaan veelal uit klei gebakken stenen, soms van eerdere eenvoudig opgetrokken bouwwerken die daarna weer gesloopt zijn, waardoor er eeuwen geleden al zoiets bestond als het opnieuw gebruiken van bestaande bouwmaterialen. Dat kwam dan goed uit omdat baksteen vroeger een duur product was.

Tijdens ingrijpend onderhoud of verbouwingen van oudere panden en waarbij de houten vloer van de eerste woonlaag wordt verwijderd, ziet men vaak al metselwerk wat onderdeel uitmaakt van de fundering. Omdat vaak ook de oude houten vloerbalken worden verwijderd stuit men al gauw op de bodemafsluiter. In de loop der eeuwen zijn er veel soorten bodemafsluiters geweest maar in het begin was dit ook normaal schoon zand.

Op locaties met grond van verschillende samenstellingen kan het zand intussen vermengd zijn met andere grondsoorten zoals klei, vaak ook nog met grondwater en zelfs verontreinigende grond komt voor.

Op het moment en tijdens de werkzaamheden aan het pand worden ook eventuele problemen zichtbaar van de oude gemetselde fundering. Vaak werden mortels toegepast van zand met kalk en heel soms tras, toen bestond het moderne cement nog niet. Door hevige of aanhoudende trillingen zoals bijvoorbeeld tijdens werkzaamheden aan het pand, kan dit metselwerk aanzienlijk grote schade oplopen.

In een behoorlijk aantal situaties wordt al voldoende rekening gehouden met huidige staat van de gemetselde fundering, zoals hulpvoorzieningen tijdens funderingsherstel. Ook het nieuwe gewapende betonwerk van wanden en vloeren zullen de functie van oude gemetselde funderingen overnemen en is schadeherstel hier niet relevant.

Toch zien we in veel situaties dat men er van uitgaat dat de gemetselde fundering intact moet blijven, ook omdat anders de kosten van onderhoud of een verbouwing te hoog zullen oplopen. Als werkzaamheden worden uitgevoerd in een pand zonder funderingsherstel en waar omgevingsfactoren zoals trillingen van verkeer of verschillende grondwaterstanden periodiek invloed hebben op bestaande fundering van metselwerk, dan zullen de eigenaren toch te maken kunnen krijgen met schade en eventueel enorme gevolgschade aan dragende muren.

Tijdens onze onderzoeken aan gemetselde funderingen worden de werkzaamheden vaak stil gelegd of zijn stilgelegd. Als we dan zelf met mechanische boor- en hakmachines testen dan zien we vaak dat bakstenen heen en weer trillen of zelfs drijven en de natte oude mortel wegsijpelt, dit proces kan net zolang doorgaan tot er uiteindelijk niets meer van over is dan een hoop losse bakstenen.

Gelukkig hebben we voldoende specialistische kennis in huis voor het maken van een plan en advies voor het herstellen en versterken van gemetselde funderingen met speciale technieken en materialen waarmee we de gemetselde fundering weer homogeen maken, versterken en stabiliseren.

Na het onderzoek aan de gemetselde fundering maken we een advies die we laten toetsen door onze constructeur. Indien nodig wordt er ook een werkplan en veiligheidsplan opgesteld door onze constructeur, maar dit gebeurt alleen bij minder veilige situaties.

Met dit advies in de hand worden specialistische en/of gecertificeerde aannemers aangetrokken voor het uitvoeren van constructief herstel van de gemetselde fundering.

Funderingsherstel en Metselwerk herstel

Herstel Advies Metselwerk, Metselwerk Onderzoek en Advies, Technisch Gevelonderzoek By Gerjo Molenaar21 december 202023/12/2021

Een verouderde of slechte fundatie leidt tot verzakkingen en schade aan gevels, binnenmuren en vloeren. Voordat schade aan metselwerk exterieur en interieur kan worden hersteld en/of gestabiliseerd, zullen eerst de problemen met de fundering aangepakt moeten worden.

Bij funderingsherstel worden stalen holle buispalen in de grond geslagen, dit gebeurt grotendeels binnen in de woning na het verwijderen van de vloer en eventuele vloerbalken. Het is de kunst om zoveel mogelijk oppervlak en werkruimte vrij te hebben en soms zijn daar extra maatregelen voor nodig zoals damwanden en stalen hulpconstructies. Op basis van sonderingen en werktekeningen wordt grofweg maten uitgezet waarna na grond uitgraving aanlegdiepte een houten Azobé damwand-waterkering langs woningscheidende bouwmuren wordt aangebracht.

Na het verdichten van de bodemafsluiter worden zware houten balkschotten neergelegd en kan de kleine heimachine door een deur naar binnen worden gereden en over deze balkschotten manoeuvreren.

Intussen is een sloopbedrijf begonnen met het hakken van kassen op het niveau van waar de nieuwe constructievloer van beton zal komen. De bouwmuren die grotendeels uit steens-metselwerk (circa 21cm breed) bestaan, of soms zelfs breder, worden namelijk ook onderdeel van de nieuwe constructie.

In woningscheidende bouwmuren worden kassen half uitgehakt. In de bouwmuren binnen in het pand worden de kassen in zijn geheel uitgehakt. De afmeting van een kas is vierkant ongeveer 35x35cm. Telkens blijft een stuk metselwerk (35x35cm) bovenkant fundering en onderkant bouwmuur intact, op deze wijze (om en om) blijft de bouwmuur solide staan. Voor het heien van de holle buispalen wordt met behulp van een plattegrond een route uitgestippeld en krijgen de posities een nummer voor iedere heipaal.

Als het hakken van de kassen in het metselwerk gereed is wordt alle puin opgeruimd en afgevoerd. Nu is het aan de metselaar die stalen vijzels gaat plaatsen in de kassen. Eerst wordt het metselwerk schoongespoeld waarna een halve of een hele betontegel (straattegel) wordt geplaatst in een speciebed van krimparme mortel op de bodem in de kas. De vijzel bestaat uit staal waaronder een vierkante voetplaat onder met holle cilinder met schroefdraad, ertussenin een massieve cilinder met schroefdraad en daarbovenop weer een vierkante plaat. De voetplaat wordt geplaatst op de betontegel, op de bovenste vierkante plaat wordt eveneens een betontegel geplaatst en daarop weer een speciebed van krimparme mortel. Zodra de vijzel met betontegels en krimparme mortel op de juiste positie is geplaatst, wordt deze handvast aangedraaid.

Na het plaatsen van een aantal vijzels op deze wijze, worden de eerder geplaatste vijzels met een steeksleutel strak aangedraaid en kan de krimparme mortel uitharden.

Omdat het eenvoudiger is om de betonvloer in één productiegang te storten, worden delen van muren weggehaald, waaronder bouwmuren. In deze situaties worden naast de bouwmuren de holle buispalen volgestort met beton waarin direct een stalen HPE profiel wordt geplaatst. Dit HPE profielstaal steekt boven de buispaal uit en kan benut worden voor stalen liggers (HPE/IPE staal -profielen) die de bouwmuur zullen steunen in de tussentijd. In sommige situaties moeten stalen frame’s met windverband worden aangebracht tegen bouwmuren.

Na het storten en uitharden van de betonvloer worden de betonwanden in een bekisting gestort. Op een bepaald moment (doorhardingstijd) van de beton constructievloer, worden bekistingen en hulpconstructies verwijderd. Van de kassen in het metselwerk is meestal niets meer te zien, is dit wel het geval dan worden naden dichtgezet (dichtkauwen) met krimparme mortel. Eventueel ontbrekende delen metselwerk binnen worden hersteld.

Binnen en buiten kunnen schades metselwerk worden hersteld en gestabiliseerd met producten en systemen van Thor Helical www.thorhelical.nl

Thor Logical adviseert, ondersteunt en biedt begeleiding op locatie aan bij metselwerk – funderingsherstel bestaande bouw renovaties en/of bij verbouw en nieuwbouw.

Afschuiven Gevelmetselwerk

Herstel Advies Metselwerk, Technisch Gevelonderzoek By Gerjo Molenaar3 december 202023/12/2021

Op de afbeelding rechts te zien staan twee roodgekleurde schuine pijlen aan de zijkant van een pand, enkele centimeters eronder evenwijdig zijn scheuren in baksteen metselwerk en stuclaag verborgen achter de afwerking maar enigszins voldoende zichtbaar als je goed kijkt (inzoomen).

In veel situaties met instabiele funderingen of onvoldoende dragend vermogen van gevelmetselwerk, komt deze los van een achterliggende constructie. Op de afbeelding rechts is de achterliggende constructie een woningscheidende bouwmuur van massief metselwerk en de voorgevel bestaat ook uit massief metselwerk. Het pand is voorzien van nieuwe buispalen beton- fundering in combinatie met constructieve vloer. De gevolgschade aan het pand is goed te zien aan de voorgevel en ook binnen. Nu de fundatie voldoende stabiel is en scheurvorming metselwerk ook tot rust gekomen is, kan tot herstel worden overgegaan door een ervaren gevel-onderhoud aannemer.

Traditioneel werden na het aanbrengen van de fundering eerst de bouwmuren opgetrokken. Om hier tegenaan het naderhand op te trekken gevel-metselwerk te kunnen koppelen, zijn hiertoe uitsparingen gemaakt aan einde van de bouwmuren door het toepassen van een volle bloktand of wisselende bloktand in het massieve metselwerk en waar mogelijk (in bepaalde situaties) kon men een vallende vertanding toepassen. De stabiliteit van bouw-muren werd geborgd door de houten vloerbalken.

Op de afbeelding rechts zien we een inwendige hoek waarvan het linkerdeel de bouwmuur is en rechts de binnenzijde van de gevel te zien is. In deze situatie heeft men met behulp van gezet stevig plaatstaal en bouten schoefdraad – en moeren constructie met chemische verlijming, de voorgevel met de bouwmuur opnieuw geborgd op verdieping niveau. Het nadeel van deze re-constructie is dat de verankering in het zicht is en achter voorzetwanden zal moeten worden weggewerkt.

Een slim en eenvoudig systeem om massief metselwerk te koppelen doe je vanaf de buitenzijde met 12mm muurankers, daarvoor is geen chemie nodig en hoef je aan de binnenzijde geen voorzetwanden te plaatsen.

In situaties waar een afschuiving van gevelmetselwerk kan plaatsvinden of een gevel kan bezwijken door eigen gewicht, zal men terstond maatregelen moeten treffen; eerst moeten de bewoners of gebruikers van het pand geholpen worden met een tijdelijke verblijfplaats waarna een omheining moet worden geplaatst rondom het pand. Daarna kan men beginnen met stutten van de gevel(s) en constructies. Op de afbeelding links zie je een zogenoemd dodemansbed. In deze situatie is gekozen voor een combinatie van staal en is deze bedoeld als tijdelijke constructie tot het moment dat het gebouw weer constructief veilig is hersteld.

Het afschuiven van gevelmetselwerk kan ook voorkomen bij spouwmuur-constructies waarbij het buitenblad door het eigen gewicht en massa vanwege verkeerd uitgevoerde bouwdetails -zoals bijvoorbeeld bij betongevelband aansluitingen het geval is- kan loskomen, maar bijvoorbeeld ook bij het meer moderne gevelmetselwerk waarin stalen geveldragers zijn toegepast. Op de afbeelding rechts zie je het metselwerk boven een geveldrager naar voren komen omdat het buitenblad niet langer meer verbonden is met het binnenblad in combinatie met verkeerde ontwerp details en/of uitvoering in het werk.

Scheurherstel en Lateiherstel -systemen voor Metselwerk

Herstel Advies Metselwerk By Gerjo Molenaar27 november 202011/01/2021

Veranderingen en wijzigingen aan constructies van metselwerk kunnen onbedoeld oorzaak worden van lelijke scheuren binnen en buiten, klemmende deuren en ramen en het vervelend kraken van vloeren en/of schade aan harde vloer- en/of wandafwerking binnen. Welke oorzaken van scheuren in metselwerk zijn er nog meer?

Scheuren in metselwerk vertellen ons dat er krachten aan het werk zijn (geweest), met name trekspanningen zorgen voor scheuren in voegen en bakstenen. De oorzaken kunnen divers zijn. Als de fundering of bodem onvoldoende stabiel is ontstaat erboven ongelijke krachtverplaatsing en afdracht van massa naar onderen en opzij, waardoor homogeen verbonden metselwerk gaat scheuren op minder sterke plekken. Ook kunnen andere oorzaken scheurvorming in metselwerk veroorzaken zoals thermische uitzetting, door bijvoorbeeld het beschijnen van metselwerk door de zon met als gevolg tijdelijke en/of regelmatige vormverandering van metselwerk door temperatuurschommelingen, of door Hygrische krimp en uitzetting eigenschappen van bepaalde steenachtig bouwmaterialen als gevolg van het opnemen van hemelwater en afgeven van waterdamp.

In oude gebouwen is meestal veel smeedijzer of staal verwerkt voor het verankeren van houten constructies aan massief metselwerk en toepassen van stalen profielen in metselwerk bij draagconstructies.

Slecht geconserveerd staal en/of ijzer kunnen uiteindelijk roesten en in volume vermeerderen waardoor metselwerk kapot drukt en scheurvorming of gevolgschade ontstaat.

Naderhand worden ook andere problemen met scheurvorming metselwerk zichtbaar zoals lekkages tot in bepaalde situaties zelfs constructieve schade zoals het afschuiven van voor- of achtergevel met nog grotere schade en scheuren tot gevolg.

Ook veranderingen in de bodem veroorzaken steeds vaker problemen met scheuren in bestaand metselwerk en daarnaast trillingen door zwaar en regelmatig wegverkeer want Nederland is nog lang niet vol- en afgebouwd.

Dan zijn de meest voorkomende wijzigen bij groot onderhoud het vervangen van versleten of verouderde raamkozijnen. Als een raamkozijn vervangen wordt kan het daarop steunende of dragende metselwerk loskomen en voor grote schade zorgen. Ook voor deze situatie heeft Thor Helical een oplossing namelijk het ‘latei herstel systeem’ waarbij wapeningstaven worden aangebracht als volledig element in het metselwerk boven het kozijn, het samenspel van deze spiraalvormige staafankers van roestvast staal in combinatie met een constructieve mortel toepassing zorgt al snel voor stabiel en sterk metselwerk als samenwerkend latei.

De producten en systemen van Thor Helical worden al decennialang wereldwijd toegepast.

Gevelspecialisten in Nederland en België worden op hun beurt ondersteund door adviseurs en ketenpartners van Thor Helical Benelux. Gebouweigenaren, architecten of aannemers kunnen zich rechtstreeks tot ons wenden voor het vinden van een geschikte oplossing.

www.thorhelical.nl voor advies en ondersteuning.

Om reparaties compleet te maken en zo zorgvuldig mogelijk te voltooien, worden gaten en scheuren afgewerkt met speciale Thor Helical restauratiemortels op kleur.

Kalkmortel bij restauratie

Metselwerk Onderzoek en Advies, Technisch Gevelonderzoek By Gerjo Molenaar9 november 202023/12/2021

Kalk als toepassing in mortels bij behoud en restauratie van historische gebouwen

In de afgelopen 150 jaar hebben moderne kunstmatige cementmortels de traditionele kalkmortel vervangen. Tegenwoordig zijn cementmortels het meest gekozen bouwmateriaal bij steenachtige substraten bedoeld voor sterke constructies. Daarom zijn bij moderne gebouwen de cementmortels het meest geschikt, echter niet bij historische gebouwen.

De noodzaak van specifieke kennis en het verschil aangaande historische en moderne gebouw technologie en structuren is essentieel als hierbij succesvolle reparaties en onderhoud moet worden uitgevoerd.

Kalk was duizenden jaren lang het voornaamste bindmiddel voor mortels en pleisters en in gebruik bij de meest steenachtige complexen en versterkte bouwwerken voor 1900. Wat is de reden dat men is overgegaan naar moderne cementmortels?

Moderne cement is harder en meer gesloten qua wateropname dan kalkmortels, het doel om een meer uniforme traditionele mortel of pleister toe te gaan passen is dat deze beter vocht reguleert en/of afstaat aan materialen waarmee het verwerkt wordt en deze sneller doet drogen maar ook voldoende sterkte biedt in samenhang met de toegepaste poreuze en taaiere steenachtige materialen. Deze bepaalde combinaties van steenachtige materialen en mortels met cement toevoegingen verkrijgen zodoende een langere vormvaste levensduur met een hogere aanvang-druksterkte.

Moderne gebouwen vertrouwen doorgaans op de buitenschil om te voorkomen dat vocht in de inwendige constructie kan binnendringen, toch is dit niet het geval in situaties met gevelmetselwerk en/of met isolatie in een spouwmuur-constructie. Bij gevelmetselwerk gaat het eerder om afstaan van geabsorbeerd hemelwater aan de buitenlucht door de poreuze eigenschappen van bakstenen en zand-cementmortels.

De oude kalkmortel soorten in combinatie met baksteen hebben bewezen goede eigenschappen waar het gaat om reguleren van vocht in metselwerk wat ten goede komt aan het welzijn van historische gebouwen. Het toepassen van moderne en te harde cement-(voeg)mortels bij historische gebouwen moet worden voorkomen, de kans dat vocht ingesloten wordt is groot met kans op blijvende gevolgschade.

Het blijft interessant en om notitie te nemen van het feit dat veel bouwwerken die vaak meer dan 500 jaar geleden gebouwd zijn met kalkmortel technologie, vandaag de dag nog steeds in een uitstekende conditie verkeren. Hoe zal dat met onze moderne structuren zijn over 500 jaar?

Een korte chronologische historie van kalk toepassingen in bouwwerken

Prehistorische toepassing; Mesolithische periode 9000 – 4000 v.Chr.: Jericho, Mesopothamië; Gepolijste kalk pleister vloer
2500 v.Chr. – Oud Egypte; kalk en gips muurpleisters
500 v.Chr. – Mycenae, Griekenland; fijn kalkstukwerk in tempels
300 v.Chr. – Romeins Italië; kalkbeton, een mix van zand, kalk en puzzolanen toegepast in het Appian Aquaduct
98 in onze jaartelling – Duitsland; waterwerken of Gaul gebruik van puzzolanen bevattende kalkmortel
122 – 130 in onze jaartelling – de Muur van Hadrianus, geconstrueerd met kalkhoudende betonmortel
600 – 1600 in onze jaartelling – meest gangbare mortels om te bouwen en muren te pleisteren

Bestaand houtskelet binnenblad opnieuw verankeren

Herstel Advies Metselwerk, Metselwerk Onderzoek en Advies, Spouwmuur Onderzoek, Technisch Gevelonderzoek By Gerjo Molenaar23 oktober 202023/12/2021

Historie houtskelet binnenbladen van spouwmuur constructies

De eerste (ons bekend en in Nederland toegepast) houtskelet binnenblad constructies, in combinatie met een gemetseld buitenblad van baksteen en daartussen een spouw, werden verankerd met verzinkt stalen spouwankers met punt-schroefdraad en haak. Deze spouwankers werden ingedraaid in de houten stijlen van het houten skelet doorheen de waterwerende en dampdoorlatende folie of in het hart van een houten stijl en/of naad tussen twee vochtwerende vezelplaten in met daarachter een houten stijl.

Spouwmuur constructie verankering

Het probleem met verzinkt stalen spouwankers is dat deze slijten en versneld roesten in een aanhoudend vochtig klimaat en daarom minder duurzaam zijn dan de gevelconstructie van gebouwen zelf. De levensduur van een gebouw werd destijds geschat op 60 tot 100 jaar en de levensduur van verzinkt stalen spouwankers was destijds 25 tot 35 jaar (opgave door de leverancier).

Destructief onderzoek

In anderhalf jaar tijd heeft Thor Logical gevelonderzoek verricht aan 7 verschillende gebouwen van ten hoogste 30 jaren oud waarbij houtskelet binnenbladen zijn toegepast met verzinkt stalen spouwankers. In alle situaties zijn bij deze 7 objecten eerst scheuren ontstaan in het metselwerk van buitenbladen die aanleiding gaven tot gevelonderzoek.

In het kort komt het erop neer dat wij tijdens destructief onderzoek bij verschillende gebouwen verzinkt stalen spouwankers hebben aangetroffen met roest klasse 1 t/m 4 volgens BRL 2109 tabel of met een ander soort gebrek of ernstige en/of risicovolle tekortkoming.

Naast onze waarnemingen met verzinkt stalen spouwankers bij houtskelet binnenbladen zien we ook dat verzinkt stalen kozijnankers zijn toegepast in het buitenblad van metselwerk. In enkele situaties hebben we volledig roestige kozijnankers aangetroffen met diameter afname met als gevolg dat metselwerk wordt opgedrukt en ruimte ontstaat op deze posities in de lintvoegen die deze situatie alleen zal doen verergeren en meer schade zal veroorzaken.

Noodzaak spouwankers

Natuurkrachten hebben veel invloed op het buitenblad van een spouwmuur constructie en het eigen gewicht (massa) van het metselwerk heeft ook een belangrijk aandeel in krachten die op een gevel worden uitgeoefend. Daarom worden bij gevels met houtskelet binnenbladen veelal geveldragers toegepast waar metselwerk op wordt geplaatst tot een bepaalde grootte en verdiepingshoogte.

Aangezien een houtskelet binnenblad onvoldoende stijf is (minder sterk dan een steenachtig homogeen substraat) en als buigslap wordt aangemerkt, komen alle krachten die invloed hebben op gemetselde gevels in deze situatie voor het grootste deel voor rekening van baksteen metselwerk buitenblad. Mede door onjuiste verankering door toepassing van kozijnankers in het buitenblad, bouwfouten en de hiervoor genoemde situaties met verzinkt stalen spouwankers, zullen eerder scheuren ontstaan in metselwerk van de buitengevel.

De verankering van buitenblad met binnenblad in situaties met houtskelet binnenbladen noemt men contourverankering waarbij spouwankers alleen in de houten stijlen mogen worden aangebracht, met uitzondering van houten stijlen rondom gevelvulling en randen (uiteinden van het houtskelet).

In de bovenste 50cm en 100cm vanuit de hoeken van een gebouw mogen geen spouwankers worden toegepast in een houtskelet binnenblad. Uitzonderingen daargelaten zoals bij dilataties en specifieke constructiedetails.

Door hiervoor genoemde beperkingen en situaties met betrekking tot verankeren buitenblad metselwerk aan een binnenblad van houtskelet, zorgen deze soms ook voor problemen met geveldragers die door verschillende oorzaken onvoldoende geborgd zijn aan casco betonconstructie.

Hoe lossen we dit probleem in heden en toekomst op?

Tegenwoordig worden bij spouwmuur constructies die bestaan uit een buitenblad van metselwerk en een binnenblad van houtskelet veelal roestvast rondstalen spouwankers toegepast van (A4) RVS 316 kwaliteit.

Dan hebben we het alleen nog maar over gebouwen met houtskelet binnenbladen waarbij verzinkt stalen spouwankers zijn toegepast. Deze gebouwen vormen een risico voor zowel de gezondheid als grote kans op ernstige gevolgen voor bewoners, gebruikers en passanten als de gevel zal bezwijken of zelfs al bij een enkele loskomende baksteen.

Kan gevelmetselwerk opnieuw worden verankerd aan bestaand houtskelet?

In de praktijk blijkt het lastig om vanaf de buitenzijde RVS Air Twist renovatie-spouwankers aan te brengen, je kunt immers niet exact zien waar de houten stijlen zich bevinden. De houten stijlen zijn soms niet dikker dan 38mm. Het aan de buitenzijde openmaken en verwijderen van bakstenen, het zoeken, nieuwe spouwankers aanbrengen en daarna de gevel weer netjes dichtmaken en afwerken is een kostbare en tijdrovende klus waarbij vaak ook een steiger nodig is.

Een eventueel alternatief op kleine schaal is het toepassen van RVS Air Twist renovatie-spouwankers die van binnen uit (vanuit de woning) worden geplaatst na het verwijderen van de afwerking aan de binnenzijde van kamers waardoor het houtskelet zichtbaar wordt. In sommige situaties kan zelfs de afwerking kamerzijde van het binnenblad intact blijven als goede resultaten worden geboekt met een hout-scan/detector en hierbij stijlen met voldoende dikte aanwezig zijn.

Om helemaal zeker te zijn van een goede en juiste verankering is het niet anders dan het compleet verwijderen van bestaand buitenblad (gevelmetselwerk) en een nieuw buitenblad op te metselen met nieuwe bakstenen waarbij tevens alle aansluitingen worden gecontroleerd en verbeterd waar nodig.

Een gevelinspectie laten uitvoeren door Thor Logical

Gevelonderzoek, Technisch Gevelonderzoek By Gerjo Molenaar16 oktober 202023/12/2021

Een gevelinspectie laten uitvoeren door specialisten en adviseurs van Thor Logical

Wekelijks is Gerjo Molenaar van Thor Logical één of meer dagen buiten op een locatie voor een gevelinspectie of op adviesbezoek, tijdens een gevelinspectie of gebouw-inspectie gaat Gerjo samen met een ervaren metselaar en/of dakdekker het onderzoek aan. Het voordeel hiervan is delen van kennis en waardering voor vakmanschap.

Een aanvraag en verzoek voor het uitvoeren van een gevelinspectie komt binnen of via ons netwerk, meestal via email, of via het contactformulier www.thorlogical.nl/contact. Van de aanvrager ontvangen we de relevante (project)gegevens en checken die op de website van vastgoed kaart Nederland, waar we online alle informatie kunnen vinden over bouwjaar en vastgoed-data van het desbetreffende object. Vervolgens checken we onze planning en agenda qua inzet en beschikbaarheid en koppelen we deze optionele data terug naar de aanvrager. Vervolgens checken we via Google streetview de bereikbaarheid, vorm en hoogte van te onderzoeken gebouw(en) en object(en) en zoeken daar een passende hoogwerker of andere voorziening bij.

Het komt regelmatig voor dat er al steigers om de gebouwen heen geplaatst zijn zodat we direct overal goed bij kunnen. Voor het opstellen van de offerte houden we rekening met al dit soort zaken waardoor we goed voorbereid aan het werk gaan.

In de offerte wordt de uitvraag beschreven en al onze inspectiewerkzaamheden worden gespecificeerd waarmee we direct duidelijkheid verschaffen richting de aanvrager. Vaak doen we meer dan omschreven staat als dit past binnen het onderzoek zonder daarvoor extra te rekenen, we doen dit alleen in belang van de eigenaar en/of opdrachtgever en vanzelfsprekend in overleg. De eigenaar en/of opdrachtgever heeft ook bepaalde plannen of specifieke wensen die hij opgenomen wil zien tijdens een gevelinspectie en deze bevindingen in het rapport terug wil zien. Hier houden wij dus rekening mee tijdens onderzoeken en schrijven van het rapport. Na ontvangst van de opdrachtverstrekking starten we met voorbereidingen; Het is fijn als de bewoners en omwonenden door de eigenaar en/of opdrachtgever ruimschoots van tevoren geïnformeerd zijn over de werkzaamheden en onderzoeken door Thor Logical en soms door verschillende partijen.

Wie of wat is Thor Logical en hoe pakken ze een gevelinspectie aan?

Meer dan 60% van de gebouwen in Nederland hebben gevels of constructies van metselwerk. Thor Logical is een onderzoeksbureau die gespecialiseerd is in gevelmetselwerk en alle overige -veel voorkomende- metselwerk constructies en verankeringstechnieken.

Voor het destructief onderzoek roepen we de hulp in van verschillende gevelspecialisten (ketenpartners uit desbetreffende regio) op het gebied van metselwerk en/of dakwerk. Omdat we destructieve openingen maken in het metselwerk zullen we deze ook weer netjes moeten dichtmaken zodra we klaar zijn met het onderzoek.

Op locatie aankomen start Gerjo samen met de metselaar en/of dakdekker met een visuele inspectie en rondgang rond gebouwen of complexen. Op de bouwplaats maken we eerst kennis met de uitvoerder. We hebben ook altijd de juiste beschermingsmiddelen bij ons en onze veiligheidsgordels en klimmaterieel is goedgekeurd en veilig. Verder hanteren wij de instructies en protocollen die aanwezig zijn op de bouwplaats.

Visueel onderzoek

Tijdens de visuele ronde en opname langs gebouwen vanaf de begane grond en bij voldoende daglicht, krijgen we al een goed beeld van welke plekken en posities in aanmerking komen voor nader onderzoek. Daarbij houden wij rekening met het doel van het onderzoek, de uitvraag door de opdrachtgever en de inspecties zelf conform de bij behorende toe te passen richtlijnen, normen en regelgeving. Vervolgens stappen we in de hoogwerker of op het steiger en bekijken de daken en omgeving, daarbij zien we meer dingen die we niet snel vanaf de begane grond kunnen zien.

Aan het bouwjaar, bouw- type en methode en het metselverband weten we immers of we te maken hebben met een massief gemetselde gevel of met een spouwmuur constructie. Hieronder beschrijven we een onderzoek van een gevelinspectie met een spouwmuur constructie.

We gaan van boven naar beneden langs de gevels met het zoeken naar metalen spouwankers en ankerpatronen met behulp van een metaaldetector, daarbij zetten we kruisjes op de gevel met witkrijt zodra we een spouwanker hebben gedetecteerd. We nemen tijdens spouwmuur constructie onderzoek meteen alle scheuren en schade’s mee die we tegenkomen en brengen deze in kaart. Wij kijken hierbij niet alleen naar het metselwerk maar naar het geheel van gevel en dak; de gebouwschil.

Als alle kruisjes gezet zijn zien we dat er een ankeratroon is ontstaan en kunnen we het aantal spouwankers per vierkante meter bepalen. We weten dan meteen of in huidige situatie de constructieve verankering van buitenblad aan binnenblad voldoet of niet. Deze informatie kan zeer belangrijk zijn bij renovatieplannen.

Het extra gewicht aan een gevel zal in geval van een buitenisolatie-pakket met afwerking al snel oplopen tussen 14kg tot 30kg en soms wel 35kg per vierkante meter. Het grote bijkomende voordeel van een buitenisolatie-pakket is dat deze ook schade en scheuren in metselwerk zal overbruggen en herstel hiervan niet meer zo snel nodig zal zijn, tenminste als de juiste roestvast stalen renovatie-spouwankers worden toegepast samen met het nieuwe isolatie systeem.

Destructief onderzoek

Zodra we op verschillende geveldelen waarbij we tevens op verschillende hoogtes en posities met verschillende windrichtingen, rondom het gebouw, de spouwanker-patronen hebben vastgesteld, starten we met het destructieve onderzoek.

Als men het woord destructief leest dan denkt men al snel aan iets dat kapot gaat, maar in ons geval betekent dit de-structureren oftewel het uit elkaar halen van constructiedelen. We maken nette openingen in gevelmetselwerk waarbij we bakstenen en mortel verwijderen om deze na het onderzoek weer netjes dicht te maken met een gelijksoortige baksteen en mortel. Ook in de spouwmuur constructie plaatsen we eventuele isolatie en waterkering materiaal netjes terug. Tijdens het uithakken van baksteen en mortel komen we al veel te weten over de opbouw van het buitenblad, naast baksteen en mortel -kwaliteit zegt dit ook iets over het metselwerk ter plaatse zelf zoals de homogeniteit en/of er zorgvuldig met kennis van zaken gewerkt is destijds. In de spouw zelf kijken we naar de conditie en kwaliteit van spouwankers en waaruit het binnenblad bestaat, soms zijn er verschillende toepassingen die wel/niet constructief zijn; zo kan het binnenblad van een kopgevel of hoger bouwdeel uit beton bestaan en bij langsgevels kunnen binnenbladen van kalkzandsteen, betonsteenblokken of zelfs van geprefabriceerd houten skelet zijn gemaakt. Vandaar dat wij onderzoek op verschillende posities uitvoeren.

Betonnen gevelelementen zoals balkonplaten, galerij platen, ondersteuning van betonplaten (console’s), gevelbanden, lateien en kolommen, worden vaak omsloten door metselwerk. Al deze aansluitingen zijn aandachtspunten en zullen we nader moeten onderzoeken, vaak zien we al opgetreden schades aan bakstenen en mortel van metselwerk dat star verbonden is aan betononderdelen. Dit komt o.a. door thermische werking en eventueel vochtexpansie in combinatie met een onjuiste detaillering.

Sowieso dient het metselwerk vrij te blijven van betonconstructies, hierover schrijven wij een advies en/of aanbeveling in ons rapport.

Ook kijken we naar de andere schadebeelden, dit kan het geval zijn bij dakranden, dilataties, balustrades van metselwerk en aansluitingen boven gevelvullingen, gevelopeningen en bij de fundering. Op deze posities maken we het metselwerk open om oorzaken van schade en lekkage te kunnen onderzoeken en beoordelen. Wat ook altijd de aandacht behoeft zijn de waterkeringen en waterdicht geachte aansluitingen. Van al deze zaken schrijven we een advies en/of aanbeveling in ons rapport.

Optisch en Haptisch onderzoek en testen

Aansluitend op het visuele en destructieve onderzoek voeren we een aantal testen uit waaronder:

Hardheid vaststellen van het voegwerk op meerdere posities met behulp van een slag en meet – apparaat om te bepalen of het voegwerk aan minimale eisen voldoet;
Permeabiliteit met Karsten buis apparaat om vast te kunnen stellen of gevelmetselwerk (baksteen, legmortel en voegmortel) voldoende weerstand biedt tegen hemelwaterverzadiging en regenbuien;
Trekproeven op binnenblad en buitenblad van de spouwmuurconstructie met een Newton trek en meet -apparaat met behulp van renovatie-spouwankers;
Indicatief scheefstanden en verzakkingen vaststellen met behulp van een digitaal instrument;
Daarnaast beschikken wij over diverse apparatuur voor onderzoek aan gevels en daken.

Report and Run – voorlopige constateringen en conclusie

Tijdens inspectie onderzoek en opname worden primaire gegevens direct vastgelegd met foto’s in een digitaal verslag met behulp van cloud-software op een iPhone of iPad.

Bij dringende zaken of advies kan dit voorlopige verslag met foto’s gedeeld worden met opdrachtgever, betrokkenen en eventueel gemeentelijke instanties om snel acties te kunnen ondernemen.

Rapport

De opdrachtgever ontvangt het gevalideerde rapport uiterlijk binnen tien werkdagen na dag van opname, in de regel ontvangt de opdrachtgever (afhankelijk van complexheid en validatie) het rapport een week na inspectie digitaal in zijn of haar postvak. De rapporten van Thor Logical zijn chronologisch geschreven waarbij zo min mogelijk gebruik wordt gemaakt van tabellen en vakjes met ingewikkelde teksten en cijfers om deze goed leesbaar te houden. Uiteraard kunnen de adviseurs van Thor Logical e.e.a. toelichten en trachten te verduidelijken als de opdrachtgever erom vraagt.

Gevelverankering Natuursteen

Technisch Gevelonderzoek By Gerjo Molenaar11 september 202023/12/2021

Tijdens een historisch metselwerk onderzoek aan de Koepoort in Enkhuizen hebben we een onzichtbaar smeed-ijzer ankerpatroon in kaart gebracht met behulp van metaaldetectie. De Koepoort is een belangrijke entree tot de stad en is een overgebleven versterking en onderdeel van eeuwenoude verdedigingswerken rondom Enkhuizen.

De buitengevel van de Koepoort is opgetrokken met metselwerk en blokken natuursteen. De natuurstenen façade is imposant en kenmerkend qua bouw en uiterlijk. De verschillende soorten natuursteen (zandsteen) waaronder Bentheimer en Obernkirchener zijn afwisselend door elkaar heen toegepast. Tijdens deelvervanging (21e Eeuw) zijn nochtans onbekende soorten natuursteen toegepast maar dit valt nauwelijks op door de donkere en natuurlijk gevormde beschermlagen van het originele zandsteen.

Het doel van ons onderzoek was het verzamelen van informatie over de positie van blind-gevelankers waarmee de natuursteen blokken onderling en met achterliggend metselwerk zijn verbonden en om de oorzaak te kunnen achterhalen van het schadebeeld dat is ontstaan aan het natuursteen.

Uit ons onderzoek kwam naar voren dat de voorzijde van de Koepoort met meer detail ook meer versterkt uitgevoerd is dan de achterzijde wat ook logisch was destijds, aan de voorzijde is geen schadebeeld ontstaan door blind-gevelankers. Door de dikke muren (fortificatie) aan de voorzijde was extra verankering waarschijnlijk niet nodig. Aan de achterzijde echter is veel smeedijzer toegepast om de natuursteenblokken met het metselwerk te verbinden, de uitvoering van metselwerk met natuursteenblokken was achter minder fors dan aan de voorzijde.

We hadden na het scannen van de gevel aan de achterzijde een patroon in kaart kunnen brengen waaruit duidelijk op te maken is waar de blind-gevelankers structureel zijn toegepast, waarop we met behoud van het natuursteen en zonder nieuwe schade aan te richten een smeedijzeren anker hebben kunnen onderzoeken vanaf de buitenzijde. De originele smeedijzeren ankerstaaf was van oorsprong circa 24mm dik maar door vochtindringing in de constructie is deze gaan roesten en uitzetten tot wel 60mm dik en is het schadebeeld ontstaan zoals we die nu zien bij de natuurstenen gevelafwerking aan de achterzijde.

Met het door Thor Logical uitgevoerde onderzoek kan men zich nu richten op te nemen maatregelen. Met onze adviezen kan men nu rekening gaan houden met mogelijkheden en zelfs onmogelijkheden, voor het schrijven van een herstelplan. Zo geven wij in deze situatie het advies om géén restauratiemortel toe te passen tussen de horizontale delen van het zandsteen. Ook raden wij het niet aan om de natuurlijk gevormde donkere beschermlaag van het zandsteen te verwijderen tenzij alleen met een harde borstel (kokosharen of pvc-haren) te ontdoen van vervuiling.

Voegwerk onderzoek en herstel advies

Metselwerk Onderzoek en Advies, Technisch Gevelonderzoek By Gerjo Molenaar1 september 202023/12/2021

Om sterk metselwerk te kunnen maken worden bakstenen met een bepaald formaat verwerkt in een metselverband (soort vlechtwerk) en opgetrokken met behulp van een soepele verwerkbare specie.

Specie is een mortel die makkelijk verwerkbaar is en hydraulische eigenschappen heeft om te kunnen verharden. Na het verwerken van bakstenen en optrekken van schoon metselwerk wordt overtollige mortel verwijderd, dit noemt men uitkrabben, waarbij met behulp van een oude voegspijker de randen van de baksteen schoon worden gemaakt, waardoor de naderhand aan te brengen voegmortel beter kan hechten en schoon (zicht)werk kan worden verkregen.

Bij traditioneel schoon metselwerk wordt voegmortel een paar dagen na het optrekken van metselwerk aangebracht waarbij de omstandigheden het liefst optimaal zijn voor verwerken van voegmortel en het voegen zelf. Bij vorst of hoge temperaturen mag geen voegwerk worden aangebracht. Tijdens regen kan smetwerk ontstaan op de bakstenen, daarom kun je beter voegen met schaduw of weinig zonnestraling tijdens droge omstandigheden en met weinig wind.

Een vakman (voeger) heeft het juiste gereedschap en kennis van zaken. Zo heeft de voeger een bepaalde slag ontwikkeld waarbij hij/zij het voegwerk met regelmatige druk aanbrengt met behulp van een voegspijker (voegenstrijker) en waardoor een nette afwerking ontstaat.

De voegmortel bestaat uit kalk of cement met bindmiddel en de juiste hoeveelheid water, na het fijnmazig zeven van het zand wordt kalk of cement toegevoegd in afgemeten delen net als het zand, na het mengen van deze droge stoffen wordt schoon leidingwater toegevoegd en verwerkt tot voegmortel dat eerst een tijdje moet blijven staan rusten. In de tussentijd wordt de gevel en bakstenen bevochtigd waarna op het juiste moment het voegwerk kan aanvangen.

Het leveren van kwaliteit voegwerk hangt dus af van meerdere factoren en omstandigheden. In realiteit komen we verschillende kwaliteiten en soorten voegwerk tegen tijdens gevelinspecties en metselwerk onderzoek bij bestaande gebouwen en ook bij historisch metselwerk.

Bij goede en minder goede kwaliteit voegwerk horen ook termen als verbranden, verdrogen, vorstschade, uitgelopen voegwerk, vergipsen toplaag, lintvoegen, stootvoegen, vol en zat, doorstrijken, borstelvoeg, grove voeg (gaas vegen), witte uitslag, poreus voegwerk als waterdicht voegwerk en zo zijn er nog wel een dozijn termen of vakjargon benamingen voor voegwerk te vinden.

Voor het maken van een goed voegherstel advies met aanbevelingen kijken we niet alleen naar het voegwerk van de gevel maar ook naar de locatie van het gebouw, de historie en de omgevingsfactoren.

Van het totaalbeeld en gevalideerde onderzoeksresultaten maken we rapport.

Instabiele gevels

Metselwerk Onderzoek en Advies, Spouwmuur Onderzoek, Technisch Gevelonderzoek By Gerjo Molenaar16 augustus 202023/12/2021

Wat te doen bij een instabiele gevel?

In deze situatie kwamen we aan op een locatie in Amersfoort waar kort ervoor een gevelonderzoek had plaatsgevonden door een ingenieursbureau. Zo stond er al een steiger voor deze kopgevel wat het onderzoek voor ons een stuk makkelijker maakte.

Het betreft een spouwmuurconstructie kopgevel met rondingen en waarbinnen in (in de spouwconstructie) op een hoogte van 10 meter boven terreinaansluiting een geveldrager staalconstructie is aangebracht waar een groot deel van het buitenblad (zichtbare gevel) op rust.

Het was de bedoeling om de situatie met kopgevel metselwerk te beoordelen en om een snelle methode te vinden om e.e.a. te herstellen. Nadat we eerst een korte visuele inspectie hadden uitgevoerd zagen we al snel een aantal zorgwekkende zwakke plekken en schades in verschillende geveldelen. Na een kort destructief onderzoek waarbij we over een groot deel in de spouw konden kijken, zagen we dat er geen constructieve verbinding meer aanwezig was met het binnenblad en al een deel metselwerk van de gevel boven de geveldrager aan het afschuiven was. Hierop zijn meteen de gemeentelijk bevoegde instanties en hulpdiensten door ons ingeschakeld en zijn we meteen begonnen met behulp van politie en gemeente om de doorgaande weg onder deze instabiele gevel af te zetten onder toezicht van de brandweer.

Intussen werd er opgeschaald naar een grotere afzetting van het gebied en kwamen betrokken aannemers en bouw- en woningtoezicht bij elkaar om de situatie met elkaar te bespreken en om tot een snelle veilige oplossing te komen.

Intussen waren wij (Thor Logical), inmiddels twee man sterk, samen aan het brainstormen gegaan met metselwerk onderaannemer Bohle om tot een goede oplossing te kunnen komen.

In eerste instantie was nog sprake van het afpellen van de gevel (buitenblad), bij nader inzien leek het ons beter om eerst in overleg met een constructeur een tijdelijke oplossing te vinden om de instabiele gevel te stabiliseren. Hierna (bedachten wij samen) zou stapsgewijs het buitenblad van binnenuit verankerd worden aan een nieuw of aan het reeds bestaande binnenblad. Dit kon zelfs eenvoudig en snel worden uitgevoerd met de ‘renovatie spouwankers’ van Thor Helical. De aanwezige metselwerk onderaannemer was immers al TH gecertificeerd om deze TH Air Twist renovatie spouwankers te mogen plaatsen dus ging hij er direct mee aan het werk.

Mocht u te maken krijgen met instabiel gevelmetselwerk, loskomende gevel, gevaarlijke gevel, omgevallen gevel, loszittende bakstenen, losse geveldelen, vallende stenen of zelfs gevelmetselwerk schade door noodweer of calamiteiten? Wij (Thor Logical) handelen snel en zoeken voor u de beste en meest kostenbesparende oplossing tot behoud van uw gevel.

Trekproeven Spouwankers

Spouwmuur Onderzoek By Gerjo Molenaar16 juli 202023/12/2021

Alvorens men (uit noodzaak of bij normaal gevelonderhoud) plannen heeft om nieuwe (renovatie)spouwankers te laten plaatsen in gevelmetselwerk, wordt geadviseerd om eerst een aantal gevalideerde trekproef testen te laten uitvoeren om specifieke informatie te verkrijgen van alle gevels (spouwmuurconstructie) van het gebouw.

Men dient zich af te vragen:

Wat is de spouwbreedte en welke spouwanker lengte heb ik nodig?
Waar bestaat het binnenblad uit en hoe sterk is deze?
Hoe sterk is het buitenblad (gevel)?
Hoeveel spouwankers moet ik plaatsen per vierkante meter?
Is de hechting van baksteen en mortel voldoende en is dit van belang?
Zit er (na)isolatie in de spouw en wat is de conditie en kwaliteit?
Is een Eurocode 6 berekening wel/niet verplicht of is meer onderzoek nodig in bepaalde situaties?

Door te testen met een trekmeter apparaat kunnen bovenstaande vragen snel beantwoordt worden.

Met een rapport kan men aantonen dat een gebouw weer veilig voor langere tijd mee zal gaan.

Historisch Metselwerk #2

Metselwerk Onderzoek en Advies By Gerjo Molenaar21 juni 202023/12/2021

Historisch Metselwerk Onderzoek

Met historisch metselwerk onderzoek richten we ons op structuren en bouwwerken van massief constructief metselwerk die meestal tussen 1600 en 1930 werden gebouwd. Een belangrijk onderdeel van dit massieve metselwerk zijn ook vaak toegepaste bouwmaterialen zoals ijzer, staal, natuursteen, beton, keramiek en hout.

Traditioneel metselwerk bestaat uit bakstenen met daartussen mortel waarmee sterke constructies gebouwd worden. Ruim 800 jaar geleden begon men in de ‘lage landen’ met het structureel toepassen van metselwerk voor woonhuizen, kades en bruggen, boerderijen en schuren en later zelfs publieke gebouwen.

Kennis hebben van historisch metselwerk is bepaalde wetenschap hebben van destijds toegepaste bouwstoffen, bouwmaterialen, bouwmethoden, constructies en maatvoering. Daarnaast is enige kennis nodig van regionale verschillen en lokale bouwmethoden in relatie tot voorradige bouw- stoffen, materialen en maatvoeringen.

Historisch metselwerk en voegwerk in goede conditie mag gezien worden.

Solide oude gebouwen staan weer in de belangstelling en krijgen weer de aandacht nu het moment is aangebroken voor verduurzamen en energetisch verbeteren, hiermee stijgt niet alleen de waarde maar ook de waardering van omwonenden en gebruikers van dit bijzondere vastgoed. Ook zien we steeds meer industrieel historisch metselwerk en erfgoed opgaan in nieuwbouw zoals woningen, kantoren en horeca voorzieningen, een unieke combinatie van historisch metselwerk en moderne bouwmaterialen.

Historisch Metselwerk #1

Metselwerk Onderzoek en Advies, Technisch Gevelonderzoek By Gerjo Molenaar20 mei 202023/12/2021

Oude infrastructuren van bouwwerken en kunstwerken die destijds opgetrokken zijn in metselwerk van baksteen, hebben naast klimaatveranderingen door de eeuwen heen, met name tijdens afgelopen decennia, veel moeten doorstaan. Daarnaast zijn er sporen en periodes van verval en/of is achterstallig onderhoud ontstaan.

Daarnaast heeft de impact van vele bouwkundige veranderingen aan percelen de jaren erna gezorgd voor verzwakking en esthetische schade, soms ten koste van de stabiliteit van het bouwwerk zelf en belendende percelen en daarbij de ondergrond met fundering met verzakking of scheefstand tot gevolg.

Scheurvorming in gevelmetselwerk en bouwmuren kan tegenwoordig netjes hersteld worden door een gevelspecialist. Dit geldt niet alleen voor gebouwen maar ook voor scheurherstel aan kademuren en bruggen die tegenwoordig vaker te maken hebben met zwaar en regelmatig verkeer.

Gevelmetselwerk van historische gebouwen tot bouwjaren (circa) 1930 is meestal massief 22cm dik en soms wel dikker zoals bij grote landhuizen en bijvoorbeeld kerkgebouwen. Ook kademuren bestaan uit behoorlijk dik metselwerk om de weerstand van water en het wegdek te kunnen weerstaan.

Zodra scheurvorming in metselwerk ontstaat is het tijd om te handelen en niet langer te wachten!

Onze metselwerk specialisten onderzoeken, analyseren, beoordelen, valideren en adviseren als het gaat om alle voorkomende metselwerk constructies en situaties, zowel nieuwbouw, bestaande bouw en historisch metselwerk.

Koudebrug situaties

Metselwerk Onderzoek en Advies, Technisch Gevelonderzoek By Gerjo Molenaar7 mei 202023/12/2021

Woonblokken die gebouwd zijn tussen 1900 en 1988 hebben veelal draagconstructies die doorlopen tot aan de oppervlakte van de gebouwschil. Dit geldt voor gevels van metselwerk en dus ook voor spouwmuurconstructies die sinds de jaren 30 van vorige Eeuw worden toegepast. Zo zijn bijvoorbeeld gevelbanden en lateien van beton die monolithisch verbonden zijn met achterliggende vloerconstructie en casco bedoeld om het bovenliggende metselwerk op te vangen.

In de jaren 80 van vorige Eeuw begon men te experimenteren met het thermisch onderbreken van prefab betonconstructies die opgenomen worden in betonnen casco en vloeren.

Een koudebrug is volgens bouwfysica een verbinding tussen de binnen en buiten -constructie van de gebouwschil die niet geïsoleerd en dus niet thermisch onderbroken is. Een koudebrug situatie veroorzaakt warmteverlies en kan zelfs voor vochtproblemen en vervolgschade zorgen aan de buitenkant, maar ook aan de binnenkant tot in het gebouw kunnen problemen ontstaan door condens met als gevolg schimmel op de muren en plafonds bij onvoldoende ventilatie.

Op bovenstaande afbeelding zie je o.a. uitkragende balkonplaten, gevelbanden en betonlateien die rechtstreeks verbonden zijn met achterliggende constructie en dus koudebrug situaties zijn. Een warmtescan en berekeningen bieden meer informatie over deze details waarmee eventuele beslissingen over welke maatregelen er genomen kunnen worden om later (na uitvoering renovatie en plan van aanpak bij verduurzamen) aan de eisen te kunnen voldoen.

IJzer en Staal in Gevels

Metselwerk Onderzoek en Advies, Technisch Gevelonderzoek By Gerjo Molenaar8 april 202023/12/2021

IJzer en Stalen onderdelen in metselwerk gevels kunnen voor grote constructieve problemen en gevolgschade zorgen. Door scheurvorming en poreuze gevels kan vochtige lucht en hemelwater tot diep in de metselwerkconstructie dringen. Zo kan 1 millimeter ijzer wel 10 x (qua volume en massa) uitzetten waartegen het metselwerk niet bestand is waardoor dit zal gaan scheuren.

Een bijzonder natuurkundig fenomeen is dat tijdens vorst bevroren delen en ijs in fel zonlicht sneller opwarmen waardoor het ijs in volume nog sneller zal gaan uitzetten waardoor scheuren nog groter worden.

Thor Logical zoekt met gebouweigenaren samen naar een oplossing voor herstel en behoud van het gebouw.

Natte Gevels en Consequenties

Metselwerk Onderzoek en Advies, Spouwmuur Onderzoek, Technisch Gevelonderzoek By Gerjo Molenaar29 maart 202023/12/2021

Veel gevels van metselwerk zijn onvoldoende bestand tegen neerslag en kunnen het vele vocht niet makkelijk kwijt. Het resultaat hiervan zorgt voor aantasting van de buitenschil en aansluitend hierop een ongezond binnenklimaat.

Ook spouwmuurconstructie gevels vallen hieronder. Als daar dan ook nog de spouwankers het begeven door slijtage en roesten, komt ook het veiligheidsaspect aan de orde.

Gevels met na-isolatie in de spouwmuurconstructies, die vooraf niet goed onderzocht en beoordeeld zijn, die niet voorzien zijn van een goede voegwerk kwaliteit en een water weerstand impregnant, vergroten juist de doorslag problemen, waardoor er sneller slijtage ontstaat met kans op onvoorziene herstelkosten.

Als er langdurige verzadiging optreedt en het vele vocht niet meer uit de spouwmuurconstructie kan zal de isolatie nat worden en sterk achteruit gaan, spouwankers zullen sneller roesten en hierdoor stuk gaan. Op de bakstenen kan vorstschade ontstaan en het metselwerk zal door het vele vocht gaan uitzetten met scheurvorming tot gevolg, waardoor nog meer water- indringing en verzadiging optreedt en isolatiewaarden sterk omlaag gaan.

Het binnenklimaat zal hier ook sterk achteruitgaan met kans op vocht, koude en zelfs schimmel tot gevolg.

3 Tips:

Laat voorafgaand onderhoud aan de gevel de spouwmuur-constructie inspecteren als deze tenminste ouder is dan 1995;
Voorafgaand na-isolatie toe te willen passen een gevelinspectie laten uitvoeren; Niet alleen laten kijken in een spouw met een camera, laat de gevel open maken op meerdere posities en windrichtingen;
Laat nagaan of de spouwankers een functie hebben en de spouwmuurconstructie intact is.

Spouwmuur na-isoleren met gevolgen

Metselwerk Onderzoek en Advies, Spouwmuur Onderzoek, Technisch Gevelonderzoek By Gerjo Molenaar11 maart 202023/12/2021

Een oude spouwmuur na-isoleren met gevolgen. De opdrachtgever had besloten om de spouw te vullen met isolatiemateriaal. Het originele voegwerk is blijven zitten. De gevel is wel gehydrofobeerd. De spouw was, maar is niet meer geventileerd. Het resultaat nu is een zeer vochtige gevel en spouw. Bij de buren is de spouw niet na-geïsoleerd en droog. De spouwankers roesten erger en sneller dan bij de buren. Het voegwerk zit vol scheurtjes en deze oude mortel sluit niet meer aan op de baksteen. Het hydrofoberen haalde hier weinig uit omdat dit soort impregnanten niet scheuroverbruggend zijn.

Spouwankers vervangen

Spouwmuur Onderzoek By Gerjo Molenaar23 februari 202023/12/2021

De noodzaak om spouwankers te laten vervangen is groter dan ooit. Het klimaat veranderd en onze gebouwen verouderen mee. Stormen laten gevels bezwijken. Vaak blijft het bij materiële schade, soms vallen er slachtoffers.

Spouwankers vervangen door het laten plaatsen van RVS renovatie spouwankers is de beste oplossing. Waar de originele spouwankers een minimale levensduur hadden van 25 jaar, hebben nieuwe renovatie spouwankers van roestvast staal een minimale levensduur van 50 jaar. Een eenvoudig destructief gevelonderzoek kan snel uitwijzen wat de conditie van uw spouwmuurconstructie en spouwankers is. Naast het roesten van spouwankers zijn er tegenwoordig veel meer factoren die bijdragen aan snelle veroudering en slijtage van huidige spouwankers.

Zie hier meer informatie over renovatie spouwankers

Scheurherstel Metselwerk

Metselwerk Onderzoek en Advies By Gerjo Molenaar17 januari 202023/12/2021

Scheurvorming in metselwerk gevels komt veel voor bij gebouwen die meer dan 25 jaar oud zijn. Door inwerking van vocht bijvoorbeeld (vochtverbindingen met zure en/of zoute stoffen), ondergaan materialen een proces van aantasting met als gevolg slijtage waardoor volume van de massa soms afneemt (door erosie of rot) of juist groter wordt door chemische natuurlijke aantasting (corrosie en massa vermeerdering van staal als voorbeeld, zie afbeelding) en hierdoor drukbelasting kan gaan uitoefenen op zwakkere delen zoals baksteen metselwerk.

In beide situaties ontstaan uiteindelijk grote naden waardoor meer vocht het metselwerk zal binnentreden met grotere schade tot gevolg. Zie ook IJzer en Staal in metselwerk gevels

Op verzoek van gevelspecialisten en/of opdrachtgevers, kunnen wij tijdens werkzaamheden langskomen voor een kort bezoek op locatie om de situatie goed te kunnen bekijken en hierbij te adviseren.

Ook kunnen wij met beeldmateriaal scheurherstel metselwerk wapening adviezen intekenen met toelichting productkeuze en eventuele overige aanbevelingen. De werkwijze en uitvoering scheurherstel metselwerk is hierdoor sneller op te pakken door gevelspecialisten.

Impregneren van gevelmetselwerk

Metselwerk Onderzoek en Advies By Gerjo Molenaar3 januari 202023/12/2021

Waarom (ook nieuwe) gevels impregneren zo belangrijk is

Bakstenen van gevelmetselwerk zijn poreus en nemen water op in vochtige en natte periodes. Oudere gevels hebben verweerd voegwerk waarbij de waterdoorlaatbaarheid groot geworden is en het metselwerk verzadigd raakt. Natte muren kunnen op den duur voor problemen zorgen buiten en binnen in het pand en isolatiewaarde is nauwelijks meer aanwezig of neemt sterk af.

‘Vernieuwen voegwerk en impregneren van gevelmetselwerk’

Door het tijdig uitvoeren van noodzakelijk gevelonderhoud zal metselwerk van gevels het veel langer uithouden, denk hierbij aan reparaties zoals scheurherstel metselwerk, latei herstel in combinatie met kozijnherstel en tevens het verbeteren en vernieuwen van de waterkeringen, goten en hemelwaterafvoeren. Het vernieuwen van voegwerk en impregneren van de gevel.

‘Een goede impregnant voorkomt hoge waterbelasting en metselwerk slijtage’

Het toepassen van Nano technologie bij gebouwen met grote gladde oppervlakken biedt uitkomst, met name bij moeilijk te bereiken gebouwdelen die daardoor langer schoon zullen blijven. Voor panden met een combinatie van gladde oppervlakken en een schil van metselwerk is een behandeling met Nano technologie sterk af te raden; de vuilafstotende werking van bijvoorbeeld glas-gevelvullingen zorgt voor een hogere belasting op onderliggende metselwerk waardoor eerder slijtage zal optreden, mits dit metselwerk voorzien is van een goede impregnant.

‘Voor- en nadelen van nieuwe glasbewassing technologie met zuiver water (Osmose)’

Osmose water inzet voor glasbewassing bespaart (tijd) geld en is dus interessant als toepassing bij grote en/of meerdere gebouwen. Gebouweigenaren hebben minder kosten en verhuurders zullen minder kosten door-rekenen aan huurders. Er zijn ook nadelen zoals het gebruik van elektriciteit bij het Osmose proces en herkomst toegepaste stoffen om de Osmose reactie op gang te brengen. Ook is nog niet geheel duidelijk wat er overblijft (residu) en/of verwerking van afvalstoffen, of dat stoffen neutraliseren, of opnieuw ingezet kunnen worden. De uitkomst en resultaat na het Osmose proces is zuiver water (‘Osmosewater’ is niet een goede benaming) waaraan bepaalde stoffen zich niet binden op cel niveau (moleculair) met als gevolg een in praktijk streeploos schoongemaakt glasoppervlak met minder gebruik van H2O.

‘Het belang van een goede impregnant bij nieuwe glasbewassing technologie (Osmose)’

De inzet van osmose water techniek voor schoonmaak van panden zorgt er dus voor dat men sneller en meer kan schoonmaken dan bij traditionele methoden. Het effect van zuiver water op cement- en kalkmortels van thans verweerd of zwak voegwerk (gevelmetselwerk) zullen we binnen een aantal jaren vanzelf gaan zien. Zuiver water zal namelijk een verbinding aangaan met o.a. kalk en andere stoffen zoals die veelal voorkomen in schoon leidingwater maar ook in mortels. Ook hier is het van groot belang om de juiste impregnant te kiezen waardoor slijtage aan metselwerk sterk verminderd zal worden met een duurzamere gebouwschil tot gevolg.

Aanbeveling: Niet alleen oude maar ook nieuwere gebouwen met gevelmetselwerk, waarbij Nano technologie of glasbewassing met Osmose technologie wordt toegepast, voorzien van een impregnant waarmee vervuiling en kans op snelle slijtage van voegmortels wordt voorkomen.

Lintvoeg waterpas metingen

Metselwerk Onderzoek en Advies, Technisch Gevelonderzoek By Gerjo Molenaar12 december 201923/12/2021

Huizen worden in het algemeen rechtop en loodrecht gebouwd waarbij op alle hoeken niveau’s gelijk en waterpas dienen te zijn. Met behulp van een waterpasinstrument wordt de maatvoering van de voordeur, het metselwerk en kozijnen op elkaar afgestemd waardoor tevens alle casco vloeren in de woning waterpas en vlak afgewerkt kunnen worden. Als laatste maakt men de uiterlijke kenmerken van een dakconstructie ook waterpas en krijgen woningen een strak twee dimensionaal beeldbepalend karakter met horizontale en verticale lijnen.

Het begint al met het bouwrijp maken van de grond, tot de aanlegdiepte van de fundering wordt de grond vlak en waterpas gemaakt. De bovenkant van de fundering is ook vlak en waterpas, dit maakt verder bouwen makkelijk.

Na verloop van tijd kan een gebouw te maken krijgen met verzakking of scheefstand. kunnen er zakkingen in de grond blijven voordoen, ook kunnen ongelijke krachten bij opwaartse weerstand voor scheefstand zorgen.

Zodra hiertoe aanwijzingen zijn zoals ontstane schades die te maken kunnen hebben met zakkingen of scheefstand, of omdat men bemerkt dat er scheuren zijn ontstaan in metselwerk, zal men de oorzaak moeten achterhalen. Om deze oorzaken te kunnen achterhalen kan men door ons indicatief een aantal waterpas metingen (horizontale metingen) laten uitvoeren. Lintvoeg waterpas metingen zijn altijd indicatief. Hiermee kunnen bepaalde oorzaken objectief worden bevonden of eventueel zelfs worden uitgesloten. Vaak is een vervolg onderzoek nodig.

Voor nader onderzoek naar scheefstand en zakkingen maakt men ook gebruik van meerpuntsmetingen en vloerwaterpassing. Een belangrijk onderdeel van meerpuntsmetingen is de nokmeting en/of dakrandmeting op meerdere posities. Daarvoor hanteren wij een eenvoudig instrument die wij regelmatig zullen moeten inzetten, sowieso om de maand over een periode van minimaal vier maanden, om die gegevens te kunnen verkrijgen die we nodig hebben (voortschrijdend inzicht). Het gaat in iedere situatie om een combinatie van metingen en resultaten van lintvoeg waterpas metingen, meerpunts- metingen, vloerwaterpassing en in uitzonderlijke situaties om metingen vanaf een ijkpunt in de straat in relatie tot NAP.

Karsten buis permeabiliteitstesten

Metselwerk Onderzoek en Advies, Technisch Gevelonderzoek By Gerjo Molenaar2 december 201923/12/2021

Een vast onderdeel tijdens gevelonderzoeken is het vaststellen van wateropname van gemetselde gevels, op verschillende windrichtingen, door het uitvoeren van permeabiliteitstesten met de buis van Karsten.

De Karsten testbuis wordt met behulp van een elastische kit waterafsluitend tegen het te testen oppervlak geplakt en stevig aangedrukt. Door het aandrukken van de testbuis op de ondergrond, ontstaat met behulp van de kit een tijdelijke waterdichte verlijming. De testbuis is voorzien van een schaalverdeling in milliliters en wordt gevuld met water tot een bepaald niveau (niveau 3-7), wat gelijk staat met een plotselinge en hevige regenbui. Het niveau wordt tijdens het testen regelmatig afgelezen. Het functioneren (reducering van de wateropname) en wateropname weerstand wordt als goed bevonden; indien gedurende de testperiode van 2 minuten een vulling van 30mm (slagregen) de waterkolom maximaal 0,2 ml daalt, dat wil zeggen dat de waterkolom 2 streepjes gezakt is. Het testen met de buis van Karsten gebeurt op meerdere posities, zowel op de bakstenen als op het voegwerk.

Indien de testperiode per positie korter is dan 2 minuten, stoppen we met testen. Tijdens het testen maken we video opnames en foto’s om in het rapport te valideren.

Voeghardheidstesten

Metselwerk Onderzoek en Advies By Gerjo Molenaar15 november 201923/12/2021

Wel of niet vervangen van voegwerk?
Met behulp van een voeghardheid test meet apparaat worden op verschillende plaatsen metingen verricht om de voeghardheidswaarde te kunnen bepalen. Soms ziet het voegwerk er goed uit zoals op de afbeelding alleen is de terugslagwaarde flink onder de norm op de meeste posities. Door een Karstenbuis test op het voegwerk uit te voeren krijgen we tevens informatie over de poreusheid en wateropname norm en hiermee de permeabiliteit van het gevelvoegwerk algemeen. Op basis van onze constateringen geven wij werkbare adviezen voor een langere behoud van metselwerk gevels.

Na-isolatie in spouwmuurconstructies

Spouwmuur Onderzoek By Gerjo Molenaar24 oktober 201923/12/2021

Sinds de jaren 60 van de vorige Eeuw werden spouwmuurconstructies standaard uitgevoerd van woningen bij uitbreiding en stadsvernieuwing. De Rc-waarde van een gevel stelde destijds weinig voor; 1 (m²K/W).” De oplossing (dacht men) in het begin van huidige Eeuw was na-isoleren van de spouwmuur. De spouwmuurconstructie op de afbeelding van een complex uit 1967 heeft een spouwdiepte van 50mm. Hier heeft men een foam ingeblazen waardoor er geen sprake meer is van bewegende lucht en ventilatie in de spouw. Door het verplaatsen van het dauwpunt (bouwfysica) binnen in de spouwmuurconstructie, zijn de spouwankers sneller gaan roesten. Op de afbeelding een draad spouwanker die ook nog eens te lang is. Per vierkante meter zijn hier te weinig spouwankers aangebracht. Meer weten? Neem contact met ons op!

Spouwmuur Onderzoek Flats

Spouwmuur Onderzoek By Gerjo Molenaar27 augustus 201923/12/2021

Bij de traditionele bouw en meest voorkomende bouwmethoden zoals we die kennen (spouwconstructie met baksteen gevelwerk), hanteert men een levensduur verwachting van tussen de 60 en 100 jaar. Sinds vorige Eeuw, in de jaren 30 tot 50, was de te verwachten levensduur 30 tot 40 jaar. Deze laatstgenoemde was ook de levensduur verwachting van de aangebrachte spouwankers destijds. Sinds eind jaren 50 werden er ook meer en meer spouwankers aangebracht, waarbij dit in die tijd opliep tot maximaal 2 ankers per vierkante meter. De spouwanker leverancier gaf destijds aan dat de maximale levensduur van zijn spouwankers 25 tot 35 jaar zou zijn, afhankelijk van de positionering in de gevels en windrichtingen. Echter is er veelal niks meer gedaan aan deze constructieve verbindingen van binnen- en buitenblad met spouwankers. Daar komt nu verandering in vanwege aanpak noodzakelijk onderhoud aan gevels en maatregelen om energetisch te verduurzamen.

Spouwmuur Onderzoek Met Hoogwerker

Spouwmuur Onderzoek By Gerjo Molenaar27 juni 201923/12/2021

Alle complexen tot vijf verdiepingen hoog die gebouwd zijn na 1950 en hoge flats en/of woonblokken van 10 verdiepingen of meer die gebouwd zijn na 1963, komen nu (volgens wet en regelgeving) in aanmerking voor een diepgaand gebouw-veiligheidsonderzoek. Deze dienen vanaf heden uitgezet te worden door de gebouweigenaren zelf, waarbij de aandacht hierop extra wordt benadrukt vanwege zijn/haar verantwoordelijkheid, mocht het mis gaan zoals het instorten van een gevel of brand. De wetgeving hieromtrent heeft de overheid per 2014 uitgezet, maar is enigszins stil komen te vallen. Wel worden gebouweigenaren nu meer en meer onder druk gezet door gemeenten en overheden om aan de slag te gaan met de veiligheid en stabiliteit van gebouwen. Dit kan men ondervangen door het in bezit hebben en kunnen overhandigen van een gedegen (gevalideerd) onderzoeksrapport en het uitvoeren van alle noodzakelijke maatregelen zoals omschreven in desbetreffende rapportage. Met het aantonen d.m.v. onder andere deze documentatie kan men voorkomen dat een boete of dwangsom wordt opgelegd aan gebouweigenaren of vastgoedbeheerders.